tag:blogger.com,1999:blog-78417952396669929252024-03-13T22:05:15.317-07:00sārasvataṃ cakṣuḥsdvhttp://www.blogger.com/profile/03340238836863714813noreply@blogger.comBlogger64125tag:blogger.com,1999:blog-7841795239666992925.post-5353369251392067522013-05-18T04:30:00.000-07:002013-05-18T04:42:57.692-07:00Gāruḍam<p><a href="http://www.kickstarter.com/projects/1326752800/tantric-medicine">“First study of Tantric snakebite medicine in South Asia from lost Sanskrit palm-leaf manuscripts discovered in Nepal.”</a> <span class="text">A very valuable project by Michael Slouber.</span></p>sdvhttp://www.blogger.com/profile/03340238836863714813noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7841795239666992925.post-69499472723823232002013-03-23T05:58:00.001-07:002013-03-23T06:03:52.317-07:00Ag > Ack > Grep<p><a href="https://github.com/ggreer/the_silver_searcher">“A code-searching tool similar to ack, but faster.”</a> <span class="text">I am pleasantly surprised how much faster this actually is (thanks to the Boyer–Moore–Horspool algorithm).</span>sdvhttp://www.blogger.com/profile/03340238836863714813noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7841795239666992925.post-39021417217385620482013-03-10T18:40:00.001-07:002013-03-10T18:40:54.307-07:00The making of a Mahant<a href="http://www.ft.com/intl/cms/s/2/d1e949a0-86bd-11e2-b907-00144feabdc0.html#axzz2NBos9ebx">The making of a Mahant.</a>sdvhttp://www.blogger.com/profile/03340238836863714813noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7841795239666992925.post-83494478982697221662011-01-14T02:28:00.000-08:002013-04-29T04:40:04.961-07:00Sāṃrājyalakṣmīpīṭhikā 6<p><span class="text">Chapter 6 of the <span class="titl">Sāṃrājyalakṣmīpīṭhikā</span>. More details of the state religion of the Vijayanagara empire.</span></p><p><span class="bio">atha ṣaṣṭhaḥ paṭalaḥ<br />
pārvatī—</span><br />
<br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.1ab:</span><span class="skt">mannātha deśika svāmin </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> śiva sarvajña śaṅkara</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.1cd:</span><span class="skt"> japaprabhedān sāmrājya- </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> -lakṣmīmantrasya me vada</span><br />
<br />
<span class="bio"> śrīśivaḥ—</span><br />
<br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.2ab:</span><span class="skt"> sādhu sādhu varārohe </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> yan māṃ tvaṃ paripṛcchasi</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.2cd:</span><span class="skt"> tat te ‘haṃ saṃpravakṣyāmi </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> gopyād gopyataraṃ priye</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.3ab:</span><span class="skt"> pāpasaṃkṣayam anvicchan </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> mantravin manunāmunā</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.3cd:</span><span class="skt"> kṛtvā saṃpuṭito yan me </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> garbha ity ṛcam adrije</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.4ab:</span><span class="skt"> spṛṣṭvā pūrvoktayantraṃ tat </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> pāṇinā pratyahaṃ sudhīḥ</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.4cd:</span><span class="skt"> sahasrasaṃkhyayā japtvā </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> sarvapāpaiḥ pramucyate </span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.5ab:</span><span class="skt"> kṛtvaivaṃ maṇḍalaṃ devi </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> tadante tat sadakṣiṇam</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.5cd:</span><span class="skt"> yantraṃ dvijātaye dattvā </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> svaśaktyā bhojayed dvijān </span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.6ab:</span><span class="skt"> svayaṃ kartum aśaktaś ced </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> vipreṇānyena mantravit</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.6cd:</span><span class="skt"> dviguṇaṃ kārayitvaivaṃ </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> pūrvoktaphalabhāg bhavet</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.7ab:</span><span class="skt"> śatrūccāṭanam anvicchan </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> mantreṇānena mantravit</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.7cd:</span><span class="skt"> saṃsṛṣṭam ity ṛcaṃ kṛtvā </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> puṭitāṃ pratyahaṃ priye</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.8ab:</span><span class="skt"> sahasrasaṃkhyayā japtvā </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> śatrūn uccāṭayed dhruvam</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.8cd:</span><span class="skt"> pūrvavan maṇḍalānte tu </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> bhojayed dvijapuṅgavān</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.9ab:</span><span class="skt"> bhayarāhityam anvicchan </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> mantreṇānena mantravit</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.9cd:</span><span class="skt"> ṛcaṃ saṃpuṭitāṃ kṛtvā </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> yadaṃtīty anvahaṃ japan</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.10ab:</span><span class="skt"> sahasramaṇḍalād arvāg </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> bhayebhyo mucyate bhṛśam</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.10cd:</span><span class="skt"> rugṇo vāraṇam anvicchan </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> mantreṇānena mantravit </span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.11ab:</span><span class="skt"> ṛcaṃ saṃpuṭitām aṅgād </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> aṅgāl lomna iti priye </span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.11cd:</span><span class="skt"> kṛtvānvahaṃ japitvemāṃ </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> sahasraṃ maṇḍalāvadhi</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.12ab:</span><span class="skt"> mucyate sarvarogebhyo </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> rājayakṣmakṣayādibhiḥ</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.12cd:</span><span class="skt"> duṣpratigrahasaṃjāta- </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> -pāpasaṃghapraśāntaye</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.13ab:</span><span class="skt"> ṛcaṃ taratsamandīti </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> kṛtvā saṃpuṭitāṃ japan</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.13cd:</span><span class="skt"> sahasram anvahaṃ devi </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> maṇḍalāvadhi mantravit</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.14ab:</span><span class="skt"> ghorapratigrahair jāta- </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> -pāpebhyo mucyate bhṛśam</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.14cd:</span><span class="skt"> parakṛtyābhaye prāpte </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> mantravin manunāmunā</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.15ab:</span><span class="skt"> ṛcaṃ yāṃ kalpayantīti </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> kṛtvā saṃpuṭitām priye</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.15cd:</span><span class="skt"> sahasram anvahaṃ japtvā </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> mantrīmaṇḍalamātrataḥ </span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.16ab:</span><span class="skt"> nivārya parakṛtyāṃ tu </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> jīved varṣaśataṃ naraḥ</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.16cd:</span><span class="skt"> piśācagraharakṣobhyaḥ </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> pīḍyate mānavo yadā</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.17ab:</span><span class="skt"> tadānenaiva manunā </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> kṛtvā saṃpuṭitām ṛcam</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.17cd:</span><span class="skt"> piśaṅgabhṛṣṭimam iti </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> japitvānvaham adrije </span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.18ab:</span><span class="skt"> sahasramaṇḍalād arvāg </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> rakṣobhir mucyate grahaiḥ</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.18cd:</span><span class="skt"> apamṛtyubhaye prāpte </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> mantreṇānena mantravit</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.19ab:</span><span class="skt"> ṛcaṃ triyambakam iti </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> kṛtvā saṃpuṭitāṃ priye</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.19cd:</span><span class="skt"> sahasram anvahaṃ japtvā </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> maṇḍalānte maheśvaram </span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.20ab:</span><span class="skt"> pañcāmṛtaiḥ pañcagavyair </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> abhiṣicya śubhair jalaiḥ</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.20cd:</span><span class="skt"> sahasranāmabhir nandi- </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> -proktair abhyarcya śaṅkaram </span><span class=\"s3\"> %Ref. to Nandistotra</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.21ab:</span><span class="skt"> nivedayitvā naivedyam </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> apamṛtyuṃ vijitya saḥ</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.21cd:</span><span class="skt"> āyuṣmān rūpavān vāgmī </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> bhaved atra na saṃśayaḥ </span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.22ab:</span><span class="skt"> corāgniripusaṃgrāma- </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> -durgādibhaya āgate</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.22cd:</span><span class="skt"> anena manunā mantrī </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> devi saṃpuṭitām ṛcam</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.23ab:</span><span class="skt"> kṛtvā durgeṣu viṣama </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> iti pratyaham ādarāt</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.23cd:</span><span class="skt"> sahasraṃ maṇḍalaṃ japtvā </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> corāgniripusaṃkaṭāt</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.24ab:</span><span class="skt"> bhukto bhavati cārvaṅgi </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> nātra kāryā vicāraṇā</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.24cd:</span><span class="skt"> śarīrabalam anvicchan </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> mantreṇānena mantravit</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.25ab:</span><span class="skt"> ṛcaṃ saṃpuṭitāṃ kṛtvā </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> balaṃ dhehi tanūṣv iti </span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.25cd:</span><span class="skt"> sahasraṃ pratyahaṃ japtvā </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> maṇḍalāvadhi pārvati </span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.26ab:</span><span class="skt"> balaṃ mahad avāpnoti </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> japasyāsya prabhāvataḥ </span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.26cd:</span><span class="skt"> vṛṣṭikām astv anenaiva </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> mantreṇa manuvittamaḥ</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.27ab:</span><span class="skt"> ṛcaṃ varṣaṃ tu ta iti </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> kṛtvā saṃpuṭitāṃ japan </span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.27cd:</span><span class="skt"> sahasramaṇḍalād ārvāṅ </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> mahatīṃ vṛṣṭim āpnuyāt </span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.28ab:</span><span class="skt"> āyuṣkām astv anenaiva </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> mantreṇa puṭitām ṛcam</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.28cd:</span><span class="skt"> śataṃ jīvety anudinaṃ </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> kṛtvā japtvā sahasrakam</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.29ab:</span><span class="skt"> mantrīmaṇḍalamātreṇa </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> jīved varṣaśataṃ priye</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.29cd:</span><span class="skt"> evaṃ dvādaśadhā devi </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> japabhedāḥ prakīrtitāḥ</span><br />
<span class="bio">SāṃLaPī__6.30ab:</span><span class="skt"> sāṃrājyalakṣmīmantrasya </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> kim anyac chrotum icchasi</span><br />
<br />
<span class="bio"><br />
ity ākāśabhairavākhye mahāśaivatantre sāmrājyalakṣmīpīṭhikāyāṃ sāṃrājyalakṣmīmantrajapabhedasvarūpakathanaṃ nāma ṣaṣṭhaḥ paṭalaḥ ||</span></p>sdvhttp://www.blogger.com/profile/03340238836863714813noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7841795239666992925.post-44362627568843347612010-03-24T03:31:00.000-07:002013-03-06T22:16:06.777-08:00Updated Teckit RomDev<p><span class="text">Moved the file to <a href="http://github.com/somadeva/RomDev">http://github.com/somadeva/RomDev</a>:</br></br> An updated version of my earlier RomDev.map file that supports Prakrit. You can use diaereses (<span class="skt">gaa = gaä</span>) and breves (only initial short e and o for now, e.g. <span class="skt">ĕttha</span> etc. ) and tildes to mark prosodically short nasalisations (e.g. <span class="skt">tāĩ</span> vs. <span class="skt">tāiṃ</span> or <span class="skt">tāïṃ</span>).</br></br> ; TECkit mapping for Unicode romanised Skt. to DN conversion</br> ;Updated March 23, 2010 9:53:03 PM EDT</br></br> LHSName "UNICODE"</br> RHSName "UNICODE"</br></br> Define NUL U+007F</br></br> pass(Unicode)</br></br> UniClass [LTR] = ( U+0100 U+0101 'i' 'I' U+012A U+012B 'u' 'U' U+016A U+016B U+1E5A U+1E5B U+1E5C U+1E5D 'E' 'e' 'Ai' 'ai' 'O' 'o' 'Au' 'au' U+1E36 U+1E37 U+1E38 U+1E39 U+1E42 U+1E43 U+1E24 U+1E25 'K' 'k' 'Kh' 'kh' 'G' 'g' 'Gh' 'gh' U+1E44 U+1E45 'C' 'c' 'Ch' 'ch' 'J' 'j' 'Jh' 'jh' 'Ñ' 'ñ' U+1E6C U+1E6D 'U+1E6C h' 'U+1E6D h' U+1E0C U+1E0D 'U+1E0C h' 'U+1E0D h' U+1E46 U+1E47 'T' 't' 'Th' 'th' 'D' 'd' 'Dh' 'dh' 'N' 'n' 'P' 'p' 'Ph' 'ph' 'B' 'b' 'Bh' 'bh' 'M' 'm' 'Y' 'y' 'R' 'r' 'L' 'l' 'V' 'v' U+015A U+015B U+1E62 U+1E63 'S' 's' 'H' 'h' )</br></br> UniClass [rMedVow] = ( U+0100 U+0101 'I' 'i' U+012A U+012B 'U' 'u' U+016A U+016B U+1E5A U+1E5B U+1E5C U+1E5D 'E' 'e' U+0114 U+0115 'Ai' 'ai' 'O' 'o' U+014E U+014F 'Au' 'au' U+1E36 U+1E37 U+1E38 U+1E39 U+1E42 U+1E43 U+1E24 U+1E25 )</br></br> UniClass [rCons] = ( 'k' 'K' 'kh' 'Kh' 'G' 'g' 'Gh' 'gh' U+1E44 U+1E45 'C' 'c' 'Ch' 'ch' 'J' 'j' 'Jh' 'jh' 'Ñ' 'ñ' U+1E6C U+1E6D 'U+1E6C h' 'U+1E6D h' U+1E0C U+1E0D 'U+1E0C h' 'U+1E0D h' U+1E46 U+1E47 'T' 't' 'Th' 'th' 'D' 'd' 'Dh' 'dh' 'N' 'n' 'P' 'p' 'Ph' 'ph' 'B' 'b' 'Bh' 'bh' 'M' 'm' 'Y' 'y' 'R' 'r' 'L' 'l' 'V' 'v' U+015A U+015B U+1E62 U+1E63 'S' 's' 'H' 'h' )</br></br> ;initial vowels</br></br> 'a' / ^[rCons] _ <> U+0905 </br> 'a' / 'a'_ <> U+0905 </br> 'A' / ^[rCons] _ <> U+0905 </br> U+00E4 <> U+0905; ä</br> U+00E4 <> U+0905; Ä</br> U+0100 / ^[rCons] _ <> U+0906 </br> U+0101 / ^[rCons] _ <> U+0906 </br> 'i' / ^[rCons] _ <> U+0907 </br> 'I' / ^[rCons] _ <> U+0907 </br> U+00EF <> U+0907; ï</br> U+00CF <> U+0907; Ï</br> U+0129 / ^[rCons] _ <> U+0907 U+0901; i + candrabindu</br> U+012A / ^[rCons] _ <> U+0908 </br> U+012B / ^[rCons] _ <> U+0908 </br> 'u' / ^[rCons] _ <> U+0909 </br> 'U' / ^[rCons] _ <> U+0909 </br> U+00FC <> U+0909; ü</br> U+00DC <> U+0909; Ü</br> U+016A / ^[rCons] _ <> U+090A </br> U+016B / ^[rCons] _ <> U+090A </br> U+1E5A / ^[rCons] _ <> U+090B;initial Ṛ</br> U+1E5B / ^[rCons] _ <> U+090B</br> U+1E5C / ^[rCons] _ <> U+0960;initial Ṝ</br> U+1E5D / ^[rCons] _ <> U+0960</br> U+1E36 / ^[rCons] _ <> U+090C;initial Ḷ</br> U+1E37 / ^[rCons] _ <> U+090C</br> U+1E38 / ^[rCons] _ <> U+0961;initial Ḹ</br> U+1E39 / ^[rCons] _ <> U+0961</br> 'e' / ^[rCons] _ <> U+090F</br> 'E' / ^[rCons] _ <> U+090F</br> U+0114 / ^[rCons] _ <> U+090D</br> U+0115 / ^[rCons] _ <> U+090D</br> 'ai' / ^[rCons] _ <> U+0910</br> 'Ai' / ^[rCons] _ <> U+0910</br> 'o' / ^[rCons] _ <> U+0913</br> 'O' / ^[rCons] _ <> U+0913</br> U+00F5 / ^[rCons] _ <> U+0913 U+0901; o + candrabindu</br> U+014E / ^[rCons] _ <> U+0911</br> U+014F / ^[rCons] _ <> U+0911</br> 'au' / ^[rCons] _ <> U+0914</br> 'Au' / ^[rCons] _ <> U+0914</br></br> ;non-final consonants</br></br> 'k' / _ [rMedVow] <> U+0915 </br> 'K' / _ [rMedVow] <> U+0915 </br> 'kh' / _ [rMedVow] <> U+0916</br> 'Kh' / _ [rMedVow] <> U+0916</br> 'g' / _ [rMedVow] <> U+0917</br> 'G' / _ [rMedVow] <> U+0917</br> 'gh' / _ [rMedVow] <> U+0918</br> 'Gh' / _ [rMedVow] <> U+0918</br> U+1E44 / _ [rMedVow] <> U+0919</br> U+1E45 / _ [rMedVow] <> U+0919</br> 'C' / _ [rMedVow] <> U+091A</br> 'c' / _ [rMedVow] <> U+091A</br> 'ch' / _ [rMedVow] <> U+091B</br> 'Ch' / _ [rMedVow] <> U+091B</br> 'J' / _ [rMedVow] <> U+091C</br> 'j' / _ [rMedVow] <> U+091C</br> 'Jh' / _ [rMedVow] <> U+091D</br> 'jh' / _ [rMedVow] <> U+091D</br> 'ñ' / _ [rMedVow] <> U+091E</br> 'Ñ' / _ [rMedVow] <> U+091E</br> U+1E6C / _ [rMedVow] <> U+091F</br> U+1E6D / _ [rMedVow] <> U+091F</br> U+1E6C 'h' / _ [rMedVow] <> U+0920</br> U+1E6D 'h' / _ [rMedVow] <> U+0920</br> U+1E0C / _ [rMedVow] <> U+0921</br> U+1E0D / _ [rMedVow] <> U+0921</br> U+1E0C 'h' / _ [rMedVow] <> U+0922</br> U+1E0D 'h' / _ [rMedVow] <> U+0922</br> U+1E46 / _ [rMedVow] <> U+0923</br> U+1E47 / _ [rMedVow] <> U+0923</br> 't' / _ [rMedVow] <> U+0924</br> 'T' / _ [rMedVow] <> U+0924</br> 'th' / _ [rMedVow] <> U+0925</br> 'Th' / _ [rMedVow] <> U+0925</br> 'D' / _ [rMedVow] <> U+0926</br> 'd' / _ [rMedVow] <> U+0926</br> 'Dh' / _ [rMedVow] <> U+0927</br> 'dh' / _ [rMedVow] <> U+0927</br> 'N' / _ [rMedVow] <> U+0928</br> 'n' / _ [rMedVow] <> U+0928</br> 'P' / _ [rMedVow] <> U+092A</br> 'p' / _ [rMedVow] <> U+092A</br> 'Ph' / _ [rMedVow] <> U+092B</br> 'ph' / _ [rMedVow] <> U+092B</br> 'B' / _ [rMedVow] <> U+092C</br> 'b' / _ [rMedVow] <> U+092C</br> 'Bh' / _ [rMedVow] <> U+092D</br> 'bh' / _ [rMedVow] <> U+092D</br> 'M' / _ [rMedVow] <> U+092E</br> 'm' / _ [rMedVow] <> U+092E</br> 'Y' / _ [rMedVow] <> U+092F</br> 'y' / _ [rMedVow] <> U+092F</br> 'R' / _ [rMedVow] <> U+0930</br> 'r' / _ [rMedVow] <> U+0930</br> 'L' / _ [rMedVow] <> U+0932</br> 'l' / _ [rMedVow] <> U+0932</br> 'V' / _ [rMedVow] <> U+0935</br> 'v' / _ [rMedVow] <> U+0935</br> U+015A / _ [rMedVow] <> U+0936</br> U+015B / _ [rMedVow] <> U+0936</br> U+1E62 / _ [rMedVow] <> U+0937</br> U+1E63 / _ [rMedVow] <> U+0937</br> 'S' / _ [rMedVow] <> U+0938</br> 's' / _ [rMedVow] <> U+0938</br> 'H' / _ [rMedVow] <> U+0939</br> 'h' / _ [rMedVow] <> U+0939</br></br> ;medial vowels</br></br> U+0101 <> U+093E ;ā</br> 'i' <> U+093F ;i</br> U+0129 <> U+093F U+0901; i + candrabindu</br> U+012B <> U+0940 ;ī</br> 'u' <> U+0941 ;u</br> U+016B <> U+0942 ;ū</br> U+1E5B <> U+0943 ;ṛ</br> U+1E5D <> U+0944 ;ṝ</br> 'e' <> U+0947 ;e</br> 'ai' <> U+0948 ;ai</br> 'o' <> U+094B ;o</br> U+00F5 <> U+094B U+0901; o + candrabindu</br> 'au' <> U+094C ;au</br> U+1E37 <> U+0962 ;ḷ</br> U+1E39 <> U+0963 ;ḹ</br> U+1E43 <> U+0902 ;ṃ</br> U+1E25 <> U+0903 ;ḥ</br></br> U+0061 U+1E43 / [rMedVow] _ <> U+0905 U+0902 ;Vaṃ</br> U+0061 U+1E43 / U+0061 _ <> U+0905 U+0902 ;aaṃ</br> U+0061 U+1E25 / [rMedVow] _ <> U+0905 U+0903 ;Vaḥ</br> U+0061 U+1E25 / U+0061 _ <> U+0905 U+0903 ;aaḥ</br></br> U+0061 U+1E43 / ^[rMedVow] _ <> U+0902 ;aṃ</br> U+0061 U+1E43 / ^U+0061 _ <> U+0902 ;aṃ</br> U+0061 U+1E25 <> U+0903 ;aḥ</br></br> ;final cons</br></br> 'k' <> U+0915 U+094D</br> 'kh' <> U+0916 U+094D</br> 'g' <> U+0917 U+094D</br> 'gh' <> U+0918 U+094D</br> U+1E45 <> U+0919 U+094D</br> 'c' <> U+091A U+094D</br> 'ch' <> U+091B U+094D</br> 'j' <> U+091C U+094D</br> 'jh' <> U+091D U+094D</br> 'ñ' <> U+091E U+094D</br> U+1E6D <> U+091F U+094D</br> U+1E6D 'h' <> U+0920 U+094D</br> U+1E0D <> U+0921 U+094D</br> U+1E0D 'h' <> U+0922 U+094D</br> U+1E47 <> U+0923 U+094D</br> 't' <> U+0924 U+094D</br> 'th' <> U+0925 U+094D</br> 'd' <> U+0926 U+094D</br> 'dh' <> U+0927 U+094D</br> 'n' <> U+0928 U+094D</br> 'p' <> U+092A U+094D</br> 'ph' <> U+092B U+094D</br> 'b' <> U+092C U+094D</br> 'bh' <> U+092D U+094D</br> 'm' <> U+092E U+094D</br> 'y' <> U+092F U+094D</br> 'r' <> U+0930 U+094D</br> 'l' <> U+0932 U+094D</br> 'v' <> U+0935 U+094D</br> U+015B <> U+0936 U+094D</br> U+1E63 <> U+0937 U+094D</br> 's' <> U+0938 U+094D</br> 'h' <> U+0939 U+094D</br></br> ;avagraha and daṇḍa</br></br> U+02BC <> U+093D ;styled apostrophe</br> U+2019 <> U+093D ;styled apostrophe</br> U+0027 <> U+093D ;unstyled apostrophe</br> U+002F U+002F <> U+0965 ;double daṇḍa</br> U+002F <> U+0964 ;single daṇḍa</br></br> ;numerals</br></br> U+0030 <> U+0966 ; 0</br> U+0031 <> U+0967 ; 1</br> U+0032 <> U+0968 ; 2</br> U+0033 <> U+0969 ; 3</br> U+0034 <> U+096A ; 4</br> U+0035 <> U+096B ; 5</br> U+0036 <> U+096C ; 6</br> U+0037 <> U+096D ; 7</br> U+0038 <> U+096E ; 8</br> U+0039 <> U+096F ; 9</br></br> pass(Unicode)</br></br> UniClass [dCons] = ( U+0915 .. U+0939 )</br></br> [dCons]=D 'a' <> @D ;strips the -a off consonants</br> [dCons]=D 'A' <> @D ;strips the -A off consonants</br> </span></p>sdvhttp://www.blogger.com/profile/03340238836863714813noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7841795239666992925.post-37174101512056248952010-01-29T22:18:00.000-08:002013-03-10T18:52:06.222-07:00Pākadarpaṇa 1<p><span class="bio">% Mahārājanalaviracitam</span><br />
<span class="titl">% Pākadarpaṇam</span></p><p><span class="bio">% \B = "Pâkadarpanam by Mahârâja Nala", <br />
% Kashi Sanskrit Series no. 1, pākavibhāge saṃkhā 1, <br />
% ed. Vâmâcharana Bhattâchârya, Benares 1915 <br />
% \C = "Pākadarpaṇam of Mahārāja Nala", <br />
% ed. Vāmācaraṇa Bhaṭṭācārya with the Mādhurī Hindi Commentary by Indradeva Tripāṭhī, <br />
% Varanasi, vi. saṃ. 2040. <br />
[[Seems to be a reprint with some erroneous emendations]]</span></p><br />
<p><span class="skt">ekākī naiṣadhaḥ prāpya </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> kadācit kalināśanaḥ |</span> <br />
<span class="skt">ṛtuparṇasya nagarīṃ </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> rājānam idam abravīt ||1||</span> <br />
<span class="skt">svadeśaṃ hi parityajya </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> bāhukākhyo 'ham āgataḥ |</span> <br />
<span class="skt">aśvānāṃ vāhane rājan </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> pṛthivyāṃ nāsti matsamaḥ ||2||</span> <br />
<span class="skt">arthajñānasya caivāhaṃ </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> draṣṭavyo naipuṇena ca |</span> <br />
<span class="skt">annasaṃskāram api ca </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> jānāmi piśitasya ca ||3||</span> <br />
<br />
<span class="kom">% pañcavidhabhojanasya bhedāḥ, classification of the five kinds of food <br />
% 1) bhakṣya, 2) bhojya, 3) lehya, 4) coṣya, 5) peya <br />
% \cf Suśrutasaṃhitā 6.65.40 lists four kinds of food: caturvidhaṃ cānnam upadiśyate bhakṣyaṃ bhojyaṃ lehyaṃ peyam iti<br />
% \cf Bhagavadgītā 15.14d: pacāmy annaṃ caturvidham || <br />
% \cf Harivaṃśa 60.12ab: bhakṣyaṃ bhojyaṃ ca peyaṃ ca tat sarvam upanīyatām | <br />
% \cf Mahābhārata 1.119.043d@073_0010 bhakṣyaṃ bhojyaṃ ca peyaṃ ca coṣyaṃ lehyaṃ tathaiva ca <br />
% \cf Mahābhārata Śāntiparvan 12.184.16A: api cātra mālyābharaṇavastrābhyaṅgagandhopabhoganṛttagītavāditra- śrutisukhanayanābhirāmasaṃdarśanānāṃ prāptir bhakṣyabhojyapeyalehyacoṣyāṇām abhyavahāryāṇāṃ vividhānām upabhogaḥ svadāravihārasaṃtoṣaḥ kāmasukhāvāptir iti <br />
% \cf Mahābhārata Śāntiparvan 12.158.11ab: bhakṣyaṃ bhojyam atho lehyaṃ yac cānyat sādhu bhojanam <br />
% \cf Mahābhārat Indices, (after 1.119.30ab, K4 N B D ins. (cf. No. 73 below): 01_071_0001 bhakṣyaṃ bhojyaṃ ca peyaṃ ca coṣyaṃ lehyam athāpi ca <br />
% \cf Rāmāyaṇa 2.044.015a bhakṣyaṃ bhojyaṃ ca peyaṃ ca lehyaṃ cedam upasthitam(NB: in light of the following, consider emending the weak cedam to coṣyam) <br />
% \cf Rāmāyaṇa 2.085.017c bhakṣyaṃ bhojyaṃ ca coṣyaṃ ca lehyaṃ ca vividhaṃ bahu </span> <br />
<br />
<span class="skt">bhakṣyaṃ bhojyaṃ tathā lehyaṃ </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> coṣyaṃ peyaṃ payogatam |</span><br />
<span class="skt">bhedaṃ rasānāṃ ṣaṇṇāṃ ca </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> śuddhasaṃskārabhedataḥ ||4||</span> <br />
<span class="skt">sarveṣāṃ vyañjanānāṃ ca </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> saṃskāraṃ lavaṇādibhiḥ |</span> <br />
<span class="skt">ebhir vinā ca toyaiś ca </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> citrapākaṃ rasāvaham ||5||</span> <br />
<span class="skt">yāni śilpāni loke 'smin </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> yac cānyad api durlabham |</span> <br />
<span class="skt">mayā kṛtarasaḥ kiṃ ca </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> sudhātubhyaś ca durlabhaḥ ||6||</span> <br />
<br />
<span class="kom">% diseases that are avoided </span> <br />
<br />
<span class="skt">bhujyate yena yatnena </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> tasyārogyaṃ bhaved dhruvam |</span> <br />
<span class="skt">vātajaṃ pittajaṃ rogaṃ </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> śleṣmajaṃ hanti sarvadā |</span> <br />
<span class="skt">sakṛnniṣevaṇenaiva </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> tripuraṃ tryambako yathā ||7||</span> <br />
<span class="skt">ajīrṇadoṣād utpannaṃ </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> jvaraṃ māheśvarādikam |</span> <br />
<span class="skt">hṛdrogaṃ rājayakṣmādi- </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> -rogaṃ śūlādikaṃ tathā||8</span> <br />
<span class="skt">bhagandarātisāraṃ ca </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> saṃnipātādikaṃ tathā |</span> <br />
<span class="skt">ityevamādikam sarvaṃ</span>% <span class="kom">\var{ityevamādikam\lem \B, ittham evādikaṃ \C} </span> <span class="bio">&</span><span class="skt"> rogajālaṃ nihanti saḥ ||9||</span> <br />
<span class="skt">sarvaṃ yatiṣye tat kartum </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> ṛtuparṇa bharasva mām |</span> <br />
<span class="skt">ity uktvā vasatīṃ cakra</span>% <span class="kom">\var{cakra\lem \em, cakre \B\C} </span> <span class="bio">&</span><span class="skt"> ṛtuparṇasya veśmani ||10</span> <br />
<br />
<span class="kom">% origin of pākaśāstra</span> <br />
<br />
<span class="skt">taṃ kadā cit samāhūya </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> sa rājā rājasattamaḥ |</span> <br />
<span class="skt">etāḥ kalāḥ kuto labdhās </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> tvam asmākaṃ vada priyam ||11||</span> <br />
<span class="skt">śrutvā tadvacanaṃ sādhus </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> tad vaktum upacakrame |</span> <br />
<span class="skt">śṛṇu rājendra vidyāyā </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> nidānaṃ mama tattvataḥ ||12||</span> <br />
<span class="skt">svayaṃvarārthaṃ vaidarbhyāḥ </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> samāyātāḥ sureśvarāḥ |</span> <br />
<span class="skt">aham apy āgatas tatra </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> dṛṣṭyā dṛṣṭaś ca taiḥ pathi ||13||</span> <br />
<span class="skt">mām ūcus tatra vai devā </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> vañcanārtham idaṃ vacaḥ |</span> <br />
<span class="skt">asmān va puruṣavyāghra </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> yathā bhaimī variṣyati ||14|</span> <br />
<span class="skt">tathā kuru batety ukte </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> svasti te 'stv iti cābruvan |</span> <br />
<span class="skt">dūtarūpaṃ samābhṛtya </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> māmakārthī yathārthataḥ |</span> <br />
<span class="skt">te naiṣadhaṃ samālokya </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> varān dadur anuttamān ||15</span> <br />
<br />
<span class="kom">% Indrādilokapālapradattavaranirūpaṇam <br />
% the boons given to Nala by the gods</span> <br />
<br />
<span class="skt">adṛśyasiddhiṃ prathamam </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> indras tuṣṭo ‘dadāt svayam |</span> <br />
<span class="skt">tato havvirbhujaḥ prādād </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> agnisiddhiṃ nirindhanīm ||16</span> <br />
<span class="skt">tato ‘nnarasasiddhiś ca </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> sūryaputraś ca laukikim |</span> <br />
<span class="skt">varuṇo jalasiddhiṃ ca </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> vinā yatnena sattama ||17</span> <br />
<span class="skt">iti vidyāḥ surā te tu </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> dattvā nijapadaṃ yayuḥ |</span> <br />
<span class="skt">iti tasya vacaḥ śrutvā </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> rājā ta[ṃ] vismito ‘vadat ||18 </span> <br />
<span class="skt">iyaṃ tv alaukikī vidyā </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> tvadgatā naradurlabhā |</span> <br />
<span class="skt">ato narahitārthāya </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> nidarśanamukhena tām ||19</span> <br />
<span class="skt">darśanaṃ kuru tattvena </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> dṛṣṭeḥ kautūhalaṃ hi naḥ |</span> <br />
<span class="skt">ity uktavati rājendre </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> naiṣadhaḥ punar abravīt ||20</span> <br />
<br />
<span class="kom">% nalena svanirmitagranthaviṣayavarṇanam <br />
% the purpose and nature of the work</span> <br />
<br />
<span class="skt">asminn arthe mayākāri </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> grantho lokahitāya ca |</span> <br />
<span class="skt">lokapālaprasādena </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> pākadarpaṇanāmataḥ ||21</span> <span class="kom"> %title of work: Pākadarpaṇa</span> <br />
<span class="skt">tasyāvalokanenaiva </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> dṛśyante vividhāḥ kriyāḥ |</span> <br />
<span class="skt">sūdasya lakṣaṇam tāvad </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> vakṣye saṃkṣepataḥ prabho ||22</span> <br />
<br />
<span class="kom">% sūdasya lakṣaṇam <br />
% the cook</span><br />
<br />
<span class="skt">svadeśasaṃbhavo prājñaḥ </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> sarvalakṣaṇalakṣitaḥ |</span> <br />
<span class="skt">sadācārasamāyukto </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> viśiṣṭakulasaṃbhavaḥ ||23</span> <br />
<span class="skt">śānto dānto dānaśīlo </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> rājapūjyo śucismitaḥ |</span> <br />
<span class="skt">svadāranirataḥ śuddhaḥ </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> paradāravivarjitaḥ ||24</span> <br />
<span class="skt">mitabhāṣī sadā dātā </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> dayāluś ca subhāṣitaḥ |</span> <br />
<span class="skt">dhātujño deśakālajño </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> vayovasthādivid budhaḥ ||25</span> <br />
<br />
<span class="kom">% pariveśakasya lakṣaṇaṃ vidhiś ca <br />
% the waiter</span> <br />
<br />
<span class="skt">prakṣālya caraṇau hastau </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> kṛtaśaucavidhis tadā |</span> <br />
<span class="skt">saṃpūrṇakāmo niṣṭhātmā </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> rājabhojanakālavit ||26</span> <br />
<span class="skt">rājñaś cāvasaraṃ jñātvā </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> pākādīṃś ca pradāpayet |</span> <br />
<span class="skt">yadā pathyaṃ bhaved rājñaḥ </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> krameṇa prakṣipec ca tān ||27</span> <br />
<br />
<span class="kom">% granthasyopakramaṇikā <br />
% table of contents</span> <br />
<br />
<span class="skt">odanasya prabhedo ‘tra </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> prathamaṃ kathyate mayā |</span> <br />
<span class="skt">dvitīyaṃ sūpabhedaś ca </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> sarpiṣaś ca tṛtīyakam ||28</span> <br />
<span class="skt">vyañjanasya ca bhedaś ca </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> caturthaḥ saprapañcakaḥ | <span class="kom">% \em, sa prapañcakaḥ \B</span></span> <span class="skt">pañcamo māṃsaśāko ‘tra </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> saprabhedaś ca kathyate ||29</span> <br />
<span class="skt">ṣaṣṭo ‘tra bhakṣyabhedaś ca </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> saptamaḥ pāyasasya ca |</span> <br />
<span class="skt">rasāyanaś cāṣṭamo ‘tra </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> navamaḥ pānabhedataḥ ||30</span> <br />
<span class="skt">daśamaṃ yūṣabhedaś ca </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> ghṛtādyannaprabhedakaḥ |</span> <br />
<span class="skt">ekādaśaś ca lehyasya </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> bhedo dvādaśakas tathā ||31</span> <br />
<span class="skt">trayodaśaṃ tu pānīyaṃ </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> kṣīrabhedaś caturdaśaḥ |</span> <br />
<span class="skt">dadhibhedaḥ pañcadaśaḥ </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> ṣoḍaśaḥ takrabhedakaḥ ||32</span> <br />
<span class="skt">ṣoḍaśo mukhyabhedaś ca </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> dṛṣṭāntena pradarśitaḥ |</span> <br />
<span class="skt">mṛgyo ‘vāntarabhedaś ca </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> tatra tatra mahaddhiyā ||33</span> <br />
<span class="skt">tatra tatra yathāyogyo </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> vādas tu kathito mayā |</span> <br />
<span class="skt">pānīyanāmadeśe hi </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> pānīyasya samudbhavaḥ ||34</span> <br />
<span class="skt">punaś citraṃ ca kathitaṃ </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> pāyasaṃ cāmlasaṃbhavam |</span> <br />
<span class="skt">evamādīni citrāṇi </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> kāryāṇi vividhāni ca ||35</span> <br />
<span class="skt">pākotthitāny apākāni </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> kartavyāni manīṣibhiḥ |</span> <br />
<span class="skt">kim atra bahunoktena </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> yuktaṃ caikaṃ śṛṇu prabho ||36</span> <br />
<span class="skt">yasmin kāle deśakāle </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> dayābhāvo hi bhūmipa |</span> <br />
<span class="skt">tathā tasminu upāyena </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> kathitas tasya samṃbhavaḥ ||37</span> <br />
<br />
<span class="kom">% annasya prāśastyanirūpaṇam <br />
% praise of food</span> <br />
<br />
<span class="skt">sarveṣāṃ prāṇināṃ prāṇam </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> annaṃ prathamam ucyate |</span> <br />
<span class="skt">brahmarūpam idaṃ samyak </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> triṣaṣṭirasarūpakam ||38</span> <br />
<span class="skt">doṣāṣṭakena rahitam </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> āhared annam uttamam |</span> <br />
<br />
<span class="kom">% annagatadoṣāṇāṃ vivecanam</span> <br />
<br />
<span class="skt">doṣasvarūpam ajñātvā </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> tadrāhityaṃ kathaṃ labhet ||39</span> <br />
<span class="skt">anindyatvād adoṣatvād </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> doṣo nāsti tadāśrayaḥ |</span> <br />
<span class="skt">ato ‘ṣṭarūpo doṣo hi </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> nāsty atra śrutimānataḥ ||40</span> <br />
<br />
<span class="kom">% anne ‘ṣṭadoṣasaṃbhavanirūpaṇam <br />
% the eight defects: 1) asṛta, 2) picchila, 3) aśuci, 4) kvathita, 5) śuṣka, 6) dagdha, 7) virūpa, 8) anṛtuja</span> <br />
<br />
<span class="skt">vidyate hy aṣṭadoṣo hi </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> pratyakṣeṇa pramādataḥ |</span> <br />
<span class="skt">ke te doṣāḥ sadāviṣṭāḥ </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> pratyakṣeṇa balīyasā ||41</span> <br />
<span class="skt">iti praśnakṛte j[ñ]ātum </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> uttaraṃ jyeṣṭhamānataḥ |</span> <br />
<span class="skt">ye te tadāśritā doṣā </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> asṛtaḥ picchilo ‘śuciḥ ||42</span> <br />
<span class="skt">kvathitaḥ śuṣkato dagdho </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> virūpo nartujas tathā |</span> <br />
<span class="skt">svarūpalakṣaṇaṃ caiṣāṃ </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> kathyate kramaśo guṇam ||43</span> <br />
<br />
<span class="kom">% annagatadoṣavicārasya prayojananirūpaṇam</span> <br />
<br />
<span class="skt">kiṃ tasya hāsarūpasya </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> vicārasya prayojanam |</span> <br />
<span class="skt">payastvāt tyajyate sadbhir </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> dravatve tu viśāradaiḥ ||44</span> <br />
<span class="skt">idaṃ sadoṣaṃ nirdoṣam </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> idaṃ ceti vivekitum |</span> <br />
<span class="skt">vikārārthaṃ na doṣeṇa </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> yuktadravyaṃ prayatnataḥ ||45</span> <br />
<span class="skt">kiṃ tv aduṣṭavaśaṃkartur </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> etad eva prayojanam |</span> <br />
<span class="skt">annasya nāsti vā doṣā </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> na bhavanti kadācana ||46</span> <br />
<span class="skt">te tasya saṃbhavanty eva </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> pācakasya pramādataḥ |</span> <br />
<span class="skt">krameṇa vakṣye doṣāṇām </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> aṣṭāṇāṃ lakṣaṇaṃ guṇam ||47</span> <br />
<br />
<span class="kom">% 1) asṛtānnalakṣaṇaṃ doṣāś ca </span> <br />
<br />
<span class="skt">aśrāvitayavāguṃ yad </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> annam asṛtam ucyate |</span> <br />
<span class="skt">tad annaṃ yena bhuktaṃ cet </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> tasya vyādhikaraṃ bhavet ||48</span> <br />
<br />
<span class="kom">% 2) paicchilānnasya lakṣaṇaṃ doṣāś ca </span> <br />
<br />
<span class="skt">annam āśrayate jīrṇam </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> atipākena paicchilam |</span> <br />
<span class="skt">tad bhaktaṃ bhujyate yena </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> taṃ tyajed audaro ‘nalaḥ ||49</span> <br />
<br />
<span class="kom">% 3) aśucyannasya lakṣaṇaṃ doṣāś ca</span> <br />
<br />
<span class="skt">kṛmikeśādisaṃyuktaṃ </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> yad annam aśuci smṛtam |</span> <br />
<span class="skt">tadbhakṣaṇād arucīrasanā sravate jalam ||50</span> <span class="kom">%metrical problem, yatibhraṣṭa</span></p>sdvhttp://www.blogger.com/profile/03340238836863714813noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-7841795239666992925.post-57833092096469578142009-08-30T00:00:00.000-07:002013-03-06T03:27:57.355-08:00Verner’s law<p><a href="http://www.youtube.com/watch?v=aal9VSPkf5s">Verner’s law 1</a> <a href="http://www.youtube.com/watch?v=fRXKQjLBBrI">Verner’s law 2</a> <a href="http://www.youtube.com/watch?v=y4YJMh0v2gk">Verner’s law 3</a></p>sdvhttp://www.blogger.com/profile/03340238836863714813noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7841795239666992925.post-84522266968696415572008-08-08T06:20:00.000-07:002013-03-14T06:33:34.709-07:00upāstiḥ<p><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgTzPTeGJe5PkBPOgJkz3qXG5UhTqsdd7H8-pud7vxJp6EuuuHdJIDhiNJRnK-K6zqGoU8mRlEa2fqrfjw9acQKt_FQhN16jLdTEPPqinZU5uZkZ4m8VUWpiilXB5uzF8-rwTuqbVRK_3U/s1600-h/P1010755.JPG"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgTzPTeGJe5PkBPOgJkz3qXG5UhTqsdd7H8-pud7vxJp6EuuuHdJIDhiNJRnK-K6zqGoU8mRlEa2fqrfjw9acQKt_FQhN16jLdTEPPqinZU5uZkZ4m8VUWpiilXB5uzF8-rwTuqbVRK_3U/s320/P1010755.JPG" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5232737711034197090" /></a><span class="titl">Kīrtikaumudī</span> <span class="bio">1.6:</span><br />
<span class="skt">Sarasvatīṃ sadā vande & <br />
  yadupāstiṃ samucchritāḥ / <br />
kāvyāni kusumānīva & <br />
  suvate kavipādapāḥ //</span><br />
<br />
<span class="trans">Ever I worship<br />
  the <em>Goddess of Speech ⁛ river Sarasvatī</em>.<br />
Poet-trees<br />
  <em>absorbed ⁛ raised</em> <br />
  in her <em>worship ⁛ presence</em> <br />
sprout poems <br />
  as if they were flowers.</span></p>sdvhttp://www.blogger.com/profile/03340238836863714813noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7841795239666992925.post-9467918769163416402008-07-15T04:37:00.000-07:002013-03-06T22:47:36.024-08:00cakrāṇi vaktum upakramate 1<br />
<p><span class="text">The account of the <span class="skt">cakra</span>s in the <span class="titl">Saṃgītaratnākara</span> of Śārṅgadeva <span class="bio">Edited by Pandit S. Subrahmanya Sastri, revised by Smt. S. Sarada, Adyar Library and Research Centre, Madras, second edition 1992.</span> This is a</span> <a href="http://sarasvatam.blogspot.com/2006/04/autoprosopographies-1.html">dateable,</a> <span class="text">significant passage for the history of the evolution of the system of seven <span class="skt">cakra</span>s. <span class="text"><span class="text">Makoto Kitada has been working on this material for a while (and will hopefully continue), see: ‘Embryology, Ascetism and Music: <span class="titl">Yājñavalkyasmṛti</span> and <span class="titl">Saṅgītaratnākara</span>,’</span> <span class="kom">in Traditional South Asian Medine, 7 (2003), Das, Rahul Peter (ed.). Dr. Ludwig Reichert Verlag, Wiesbaden pp. 111–113.</span></span></span><br />
<br />
<span class="kom">1. ādhāra</span><br />
<br />
<span class="trans">Between the anus and genitals is the ādhāracakra. It has four petals. In these four petals, arranged in the intermediate points of the compass, are located four blisses (ānanda): [1] “supreme bliss” in the north-east, [2] “innate bliss” in the south-east, [3] “hero bliss” in the south-west, [4] “union bliss” in the north-west. Kuṇḍalinī resides in this lotus structure. When she is raised to the cranial aperture she bestows liberation.</span><br />
<br />
<span class="bio">SaṃRa_2.120ab:</span> <span class="skt">gudaliṅgāntare cakram <span class="bio">&</span> ādhārākhyaṃ caturdalam /<br />
<span class="bio">SaṃRa_2.120cd:</span> paramaḥ sahajas tadvad <span class="bio">&</span> ānando vīrapūrvakaḥ //<br />
<span class="bio">SaṃRa_2.121ab:</span> yogānandaś ca tatra syād <span class="bio">&</span> aiśānādidale phalam /<br />
<span class="bio">SaṃRa_2.121cd:</span> asti kuṇḍalinī brahma<span class="bio">&</span>śaktir ādhārapaṅkaje //<br />
<span class="bio">SaṃRa_2.122ab:</span> ā brahmarandhram ṛjutāṃ <span class="bio">&</span> nīteyam amṛtapradā /</span><br />
<br />
<span class="kom">Kallinātha:</span> <span class="skt">gudaliṅgāntara iti / guḍaliṅgayor madhye sthitasyādhāracakrasyaiśānādidalacatuṣṭaye janmakāle jīvasthityā paramānandādayaḥ phalāni / ādhārapaṅkaje tasminn evādhāracakre / kuṇḍalinīty anvarthatayā sarparūpiṇī brahmaśaktiḥ, brahmaṇo 'saṅgodāsīnasya paramātmanaḥ kartṛtvādyupahitākārakāriṇy avidyāśaktiḥ / saiva mūrtimayī kuṭilākāratayā kuṇḍalinīty ucyate / ā brahmarandhraṃ, brahmarandhraṃ nāma suṣumnāyā agraṃ śirasi sahasradalacakramadhyagaṃ, tatparyantam / ṛjutāṃ nīteti / gurūpadiṣṭaprakāreṇa yamaniyamādikrameṇa vāyor iḍāpiṅgalayoḥ saṃcāraṃ nirudhya tena vāyunā savaninā brahmagranthau suṣumnāmūlarandhragranthīnāṃ kuṇḍalinīphaṇam apasārya tatra praveśitena tena brahmaviṣṇurudragranthīnāṃ kramād bhede sati kuṇḍalinī svārjavād brahmarandhravinirgatena svavālāgreṇa sudhādhāraṃ sahasradalacakraṃ vibhidya tato 'mṛtaṃ drāvayatīti tathoktā //</span><br />
<br />
<span class="kom">Siṃhabhūpāla:</span> <span class="skt">evam aṅgapratyaṅgāny uktvā cakrāṇi vaktum upakramate—gudaliṅgāntara iti / guḍaliṅgayor antare madhya ādhārasaṃjñakaṃ cakraṃ caturdalaṃ padmākāram āste / tasya catūrṇāṃ dalānāṃ phalaṃ kathayati—parama iti / aiśānadale paramānanda āgneyadale sahajānandaḥ, nairṛtadale vīrānandaḥ, vāyavyadale yogānandaḥ / tataś cādhārakamalasya vidiksthitāny eva catvāri dalānīti labhyate / astīti / kuṇḍalinīsaṃjñikā brahmaśaktiḥ, brahmaprāptikāraṇatvāt, ādhārapaṅkaje vidyate / seyam ābrahmarandhraṃ brahmarandhraparyantam ṛjutāṃ nītā satī amṛtapradā mokṣapradā //</span><br />
<br />
<span class="kom">2. svādhiṣṭhāna</span><br />
<br />
<span class="trans">At the “root” (base) of the genitals is located the six-petalled svādhiṣṭhānacakra (Kallinātha adds that it is six finger-breadths above the ādhāracakra). In its petals, beginning with the east (subjectively the front) are found: [1] modesty, [2] cruelty, [3] destruction of pride, [4] stupefaction, [5] disrespect [6] suspicion. [As Siṃhabhūpāla explains, this means that when the soul rests in these respective petals it takes on these respective states (tatrāvasthita ātmā praśrayavān bhavatītyarthaḥ)]. This cakra is the abode of the power of infatuation.</span><br />
<br />
<span class="bio">SaṃRa_2.122cd:</span><span class="skt"> svādhiṣṭhānaṃ liṅgamūle <span class="bio">&</span> ṣaṭpatraṃ cakram asya ca //</span><br />
<span class="skt"><span class="bio">SaṃRa_2.123ab:</span> pūrvādiṣu daleṣv āhuḥ <span class="bio">&</span> phalāny etāny anukramāt /<br />
<span class="bio">SaṃRa_2.123cd:</span> praśrayaḥ krūratā garva<span class="bio">&</span>nāśo mūrcchā tataḥ param //<br />
<span class="bio">SaṃRa_2.124ab:</span> avajñā syād aviśvāsaḥ <span class="bio">&</span> kāmaśakter idaṃ gṛham /</span><br />
<br />
<span class="kom">Kallinātha:</span> <span class="skt">svādhiṣṭhānam iti / ādhāracakrād ūrdhvaṃ liṅgamūle svādhiṣṭhānākhyaṃ ṣaḍaṅgulaṃ dvitīyaṃ cakram / tasya pūrvādidaleṣu kramāt praśrayādīni phalāny āha—asya ceti / avajñā syād iti / dharmaparo 'yaṃ nirdeśaḥ //</span><br />
<br />
<span class="kom">Siṃhabhūpāla:</span> <span class="skt">svādhiṣṭhānasaṃjñitaṃ cakraṃ kathayati—svādhiṣṭhānam iti / ṣaṭpatraṃ ṣaḍdalaṃ kamalākāram / etasya ṣaṇṇāṃ dalānāṃ phalāni kathayati—asya ceti / praśrayo vinayaḥ pūrvadigavasthitasya dalasya phalam / tatrāvasthita ātmā praśrayavān bhavatītyarthaḥ / krūratā duṣṭakarmābhiniveśaḥ / garva ātmotkarṣabhāvanam, tasya nāśaḥ / mūrcchā mohādhikyam / avajñāvagaṇānā / aviśvāsaḥ sarvatra saśaṅkatvam anāśvāso vā / idaṃ svādhiṣṭhānacakraṃ kāmotpattikāyāḥ śakter gṛham āśrayaḥ //</span></p>sdvhttp://www.blogger.com/profile/03340238836863714813noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7841795239666992925.post-51934149361282985942008-07-15T00:03:00.000-07:002013-03-02T04:41:18.784-08:00Gaṇacakram<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">Vikramaśīla Workshop. </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="http://jasas.info/2012-09-05%20news1.html">http://jasas.info/2012-09-05%20news1.html</a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="http://www.ioc.u-tokyo.ac.jp/news/upimg2009/VikramasilaWorkshop2012.pdf">http://www.ioc.u-tokyo.ac.jp/news/upimg2009/VikramasilaWorkshop2012.pdf</a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjUPnDC-fvy0jHAvMrY0Pqn1nfS56ckazcZ9CycQv4Gr0YHzwBwOUEy04TcDnjFLKk4SsK2MetWrrsAiae3Zj5dEmtbRzKMg0mXMVXOKCeJQLDCvVp3huvqs4_cIHQp9WryRjjMptAclT7G/s1600/R0014712.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="392" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjUPnDC-fvy0jHAvMrY0Pqn1nfS56ckazcZ9CycQv4Gr0YHzwBwOUEy04TcDnjFLKk4SsK2MetWrrsAiae3Zj5dEmtbRzKMg0mXMVXOKCeJQLDCvVp3huvqs4_cIHQp9WryRjjMptAclT7G/s640/R0014712.JPG" width="640" /></a></div><br /><br />sdvhttp://www.blogger.com/profile/03340238836863714813noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7841795239666992925.post-85677221281073507002008-03-02T19:44:00.000-08:002013-03-15T01:50:52.341-07:00“Think like the few, speak like the many” (Gaufrei de Vinsauf)<span class="text">“There are some people who wish to learn, but not to work or to suffer study and pain. That is the way of a cat: it wants a fish but does not want to go fishing. I do not speak to them, but only to any there may be whom the labor of getting knowledge rejoices as much as the knowledge itself does.”</span><br />
<br />
<p style="text-align:right;"><span class="bio"><em>Gaufrei de Vinsauf</em></span><br />
</p><span class="bio">Poetria Nova of Geoffrey of Vinsauf. Trans. Margaret F. Nims. Toronto: Pontifical Institute of Medieval Studies, 1967.*<br />
<br />
Geoffrey of Vinsauf, Poetria nova (c. 1210 AD) trans. Jane Baltzell Kopp, in Three Medieval Rhetorical Arts ed. James J. Murphy (Berkeley: Univ. Calif. Press, 1971).</span><br />
sdvhttp://www.blogger.com/profile/03340238836863714813noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7841795239666992925.post-58963345953514895962007-12-23T02:00:00.000-08:002013-03-15T02:02:12.939-07:00शास्त्रसद्भावः<span class="skt"><span style="font-family:Devanagari MT;">कृत्स्नं हि शास्त्रमिदमिन्द्रियजयः ।</span></span>sdvhttp://www.blogger.com/profile/03340238836863714813noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7841795239666992925.post-85376729872694075172006-05-09T01:41:00.000-07:002013-03-15T01:47:25.710-07:00मार्गदेशीविचारः ३<span class="text">The following is a description of India and the </span><span class="skt">deśī</span><span class="text"> (vernacular) languages spoken in various polities. More on the placement of Prākrits etc. later. It is taken from the tenth chapter of the </span><span class="titl">Bhāvaprakāśana</span><span class="text"> of the 12th century Kashmirian author Śāradātanaya: </span><br />
<br />
<span class="kom">The land of </span><span class="skt">Bhāratavarṣa</span><span class="kom"> measures 9000 </span><span class="skt">yojana</span><span class="kom">s from Adam’s bridge, Rama’s bridge or Nala’s bridge (or whatever is the currently acceptable designation for the island bridge linking India and Śrīlaṅkā) to the Himalayas:<br />
<br />
<span class="skt">deśo bhāratavarṣākhyo </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> navasāhasrayojanaḥ<br />ā setor ā himagirer </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> āyāmaḥ parikīrtitaḥ/<br /></span><br />
<br />
<span class="kom">Decrease of inhabited area (from north to south) out of fear from encroaching snow (a quasi-ice-age paranoia) as cyclical time progresses:</span><br />
<br />
<span class="skt"><br />tāraḥ pūrvāparādyantaḥ </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> saptasāhasrayojanaḥ<br />vasanti martyāḥ sarvatra </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> prāpte kṛtayuge sukham/<br />tretāyuge dvāpare ca </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> himākrāntibhayāj janāḥ<br />pādaṃ pādaṃ visṛjyaite </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> śrayante dakṣiṇāpatham/<br />yojanānāṃ sahasre dve </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> sapañcāśacchatadvayam<br /></span><span class="kom"><br /></span><span class="kom">In the Kali age humans walk the earth, </span><span class="skt">yakṣas, vidyādharas, siddhas, gandharvas, maharṣis</span><span class="kom"> sport with their wives in the </span><span class="skt">uttarāpatha:<br /></span><br />
<br />
<span class="skt">prāpte kaliyuge martyāś </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> caranti vasudhātale/<br />yakṣā vidyādharāḥ siddhā </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> gandharvāś ca maharṣayaḥ<br />krīḍanti strīgaṇaiḥ sārdham </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> uttarāpathabhūmiṣu/<br />asya bhāratavarṣasya </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> caturtho dakṣiṇāpathaḥ<br />catuḥṣaṣṭibhidābhinno </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> nānājanapadāśrayaḥ/<br /></span><span class="kom"> <br /></span><span class="kom">List of 64 lands. This passage seems defective, I cannot make it 64 without further MS evidence, </span><span class="skt">Kārūśa</span><span class="kom"> and </span><span class="skt">Yavana</span><span class="kom"> seem to be repeated:<br /></span><br />
<br />
<span class="skt">[1]pāṇḍyāḥ [2]sakeralāś [3]colāḥ </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> [4]sindhu[5]siṃhala[5]pāmarāḥ<br />[6]kaliṅga[7]yavana[8]mleccha</span><span class="bio">&</span><span class="skt">[9]pārasīka[10]śakāhvayāḥ/<br />[11]gauḍa[11]lāṭa[12]vidarbhāś ca </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> [13]kāmarūpa+[14]āndhra[15]koṅkaṇāḥ<br />[16]karṇāṭa[17]suhya[18]kāmbhoja</span><span class="bio">&</span><span class="skt">[19]hūṇa[20]kārūśa[21]gurjarāḥ/<br />sa[22]saurāṣṭra[23]mahārāṣṭra</span><span class="bio">&</span><span class="skt">[24]himmīra[25]āvanty[26]anūpajāḥ<br />[27]aṅgā [28]vaṅgāś ca [29]vaṅgālāḥ </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> [30]kāśī[31]kosala[32]maithilāḥ/<br />[33]kirāta[34]vardhraka+[35]āraṭṭa</span><span class="bio">&</span><span class="skt">[36]kuru[37]pāñcāla[38]kekayāḥ<br />[39]auḍhra[40]māgadha[41]sauvīra</span><span class="bio">&</span><span class="skt">[42]daśārṇa[43]magadhāhvayāḥ/<br />[44]nepāla[45]jaina[46]bāhlīka</span><span class="bio">&</span><span class="skt">[47]pallava[48]kratha[49]kaiśikāḥ<br />s{u}[a][50]śūrasenakājāna</span><span class="bio">&</span><span class="skt">[51]kārūśa[52]yavanādayaḥ/<br />[53]yadavaś [54]cakra[55]kurava</span><span class="bio">&</span><span class="skt">[56]pārvatīyāḥ sa[57]haimanāḥ<br />[58]kāśmīra[59]maru[60]k{e}[o]ṅkāṇa</span><span class="bio">&</span><span class="skt">[61]nagrāś ca saha[62]maṅkaṇāḥ/<br />mahendraduhitus setor </span><span style="color:#837b7d;">& </span><span class="skt">ete madhyam upāśritāḥ<br />ete ‘ṣṭādaśabhir bhāṣā</span><span class="bio">&</span><span class="skt">bhedair vyavaharanti ca/<br /></span><br />
<br />
<span class="kom">18 deśī languages.</span><br />
<br />
<span class="skt">tā bhāṣās teṣu keṣāñ cid </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> deśānāṃ nāmābhiḥ kṛtāḥ<br />[1] dramiḍāḥ [2] kannaḍa+[3]āndhrāś ca </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> [4]hūṇa[5]himmīra[6]siṃhalāḥ/<br />[7]pallavā [7]yavanā [8]jaināḥ </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> [9]pārvatīyāḥ sa[10]pāmarāḥ<br />[11]kaṣa[12]vardhraka[13]kāmbhoja</span><span class="bio">&</span><span class="skt">[14]śaka[15]nagrāḥ sa[16]vākaṭāḥ/<br />ete 'ṣṭādaśabhāṣāṇām </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> āśrayāḥ saha[17]koṅkaṇāḥ<br />etā bhāṣāś ca sarvatra </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> [18] mlecchabhāṣety udāhṛtāḥ/<br />tattaddeśeṣu saṅgītaṃ </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> tattadbhāṣābhir anvitam<br />deśīti deśikam api </span><span class="bio">&</span><span class="skt"> kathayanti manīṣiṇaḥ/</span></span><br />
sdvhttp://www.blogger.com/profile/03340238836863714813noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-7841795239666992925.post-54464023142733625452006-05-03T14:33:00.000-07:002013-03-02T02:53:10.787-08:00Some unusual saṃketas<span style="color:#ffe199;">In <span style="color:#99e9b8;"><em>pariccheda</em></span>s 5–11 of the <span style="color:#ec76b4;"><em>Nāgarasarvasva</em></span> of Padmaśrī (ca. 1100–1300 A.D.), a work on erotics, is preserved an elaborate code-language of conventions <span style="color:#99e9b8;"><em>(saṃketa)</em></span> designed entirely to facilitate the management of clandestine love-affairs. These conventions are of six kinds: <span style="color:#99e9b8;"><em>[1.] bhāṣāsaṅketa, [2.] aṅgasaṅketa, [3.] poṭalīsaṅketa, [4.] vastrasaṅketa, [5.] tāmbūlasaṅketa, [6.] puṣpamālāsaṅketa, sarvasaṅketakathana.</em></span> Here is the <span style="color:#99e9b8;"><em>aṅgasaṅketa,</em></span> which allows two concerned parties to state their interest and fix place and time of an assignation by means of innocuous looking hand-gestures. Click for more...</span><br /><br /><span class="fullpost"><span style="color:#837b7d;">So far I have consulted the following sources for this text:<br />1) Nāgarasarvasva Wellcome Inst. Q 20 II. 131-B, ff. 102, Nepalese yellow paper, Nevar lipi.<br />2) Nāgarasarvasvam of Mahāmati Padmaśrī with the commentary of Jagajjyotirmalla, ed. Babulal Shukla Shastri, Delhi 1994.<br />3) Lienhard, Siegfried: Observations concerning a Buddhist text on erotics: the Nāgarasarvasva of Padmaśrī. In: CAJ 23(1979), S. 96–103.</span><br /><br /><br /><span style="color:#ec76b4;"><em>Nāgarasarvasva 6</em></span> <span style="color:#ffe199;">with the Commentary of <em>Jagajjyotirmalla: </em></span><br /><br /><span style="color:#837b7d;">6.1ab:</span> <span style="color:#99e9b8;"><em>kṣemapraśne karṇalatā</em></span><span style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span style="color:#99e9b8;"><em> kathitā kathane 'pi sā /</em></span><br /><span style="color:#837b7d;">6.1cd:</span> <span style="color:#99e9b8;"><em>kacadaṃśas tu kāmārttāv </em></span><span style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span style="color:#99e9b8;"><em> uraḥ snehe śiro 'rcane // 1//</em></span><br /><br /><span style="color:#99e9b8;"><em>kṣemapraśne kuśalapraśne karṇalatā hastena sparśanīyā, sā karṇalatā kathane api kathitā / kāmārttā kacadaṃśaḥ keśaḥ sparśanīyaḥ, snehe uraḥ vakṣaḥsthale sparśanīyam / ete patākayā kāryāḥ /</em></span><br /><br /><span style="color:#837b7d;">6.2ab:</span> <span style="color:#99e9b8;"><em>madhyamā 'vasarapraśne</em></span><span style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span style="color:#99e9b8;"><em> tarjanīpṛṣṭhayojitā /</em></span><br /><span style="color:#837b7d;">6.2cd:</span> <span style="color:#99e9b8;"><em>avasare 'ñjalir jñeya</em></span><span style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span style="color:#99e9b8;"><em> āhvāne kuñcitāṅguliḥ // 2//</em></span><br /><br /><span style="color:#99e9b8;"><em>avasarapraśne madhyamāṅgulī tarjanīpṛṣṭhayojitā / avasare sati añjalir jñeyaḥ āhvāne ākāraṇe sa eva añjaliḥ viparītaḥ kuñcitāṅguliḥ /</em></span><br /><br /><span style="color:#837b7d;">6.3ab:</span> <span style="color:#99e9b8;"><em>aṅguṣṭhatarjanīmadhyāḥ</em></span><span style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span style="color:#99e9b8;"><em> pūrvadakṣiṇapaścimāḥ /</em></span><br /><span style="color:#837b7d;">6.3cd:</span> <span style="color:#99e9b8;"><em>uttarā 'nāmikā ceti</em></span><span style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span style="color:#99e9b8;"><em> diśo jñeyā anukramāt // 3//</em></span><br /><br /><span style="color:#99e9b8;"><em>pūrve aṅguṣṭhaḥ, dakṣiṇe tarjanī, paścime madhyamā, uttare anāmikā, evaṃ krameṇa catasro diśaḥ jñeyāḥ /</em></span><br /><br /><span style="color:#837b7d;">6.4ab:</span> <span style="color:#99e9b8;"><em>kaniṣṭhamūlam ārabhya</em></span><span style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span style="color:#99e9b8;"><em> rekhāḥ pañcadaśa kramāt /</em></span><br /><span style="color:#837b7d;">6.4cd:</span> <span style="color:#99e9b8;"><em>aṅguṣṭhasyordhvarekhāntaḥ</em></span><span style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span style="color:#99e9b8;"><em> smṛtāḥ pratipadādiṣu // 4//</em></span><br /><br /><span style="color:#99e9b8;"><em>kaniṣṭhāmūlaṃ ārabhya aṅguṣṭhasya ūrdhvarekhāntaṃ aṅguliṃ prati rekhātrayaṃ kramāt pañcadaśa rekhāḥ bhavanti, tena pratipadādyāḥ pañcadaśa tithayo bhavanti /</em></span><br /><br /><span style="color:#837b7d;">6.5ab:</span> <span style="color:#99e9b8;"><em>śukle vāmakare jñeyā</em></span><span style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span style="color:#99e9b8;"><em> asite dakṣiṇe kare /</em></span><br /><span style="color:#837b7d;">6.5cd:</span> <span style="color:#99e9b8;"><em>yad yat spṛśanti kāminyas</em></span><span style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span style="color:#99e9b8;"><em> tasyārthe nipuṇaḥ sma //5</em></span><br /><br /><span style="color:#99e9b8;"><em>śuklapakṣe vāmakare rekhā kartavyā / kṛṣṇapakṣe dakṣiṇakare rekhā kartavyā / kāminyaḥ yad yat spṛśanti tat sthānaṃ nipuṇaṃ sma // iti aṅgasaṅketam //</em></span></span><br />sdvhttp://www.blogger.com/profile/03340238836863714813noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7841795239666992925.post-61099668729784976672006-04-29T08:08:00.000-07:002013-03-02T02:53:13.217-08:00मार्गदेशीविचारः २<span style="color:#ffe199;">Another definition of </span><span style="color:#99e9b8;"><em>mārga</em></span><span style="color:#ec76b4;"><em> </em></span><span style="color:#ffe199;">and</span><span style="color:#ec76b4;"><em> </em></span><span style="color:#99e9b8;"><em>deśī</em></span><span style="color:#ec76b4;"><em> </em></span><span style="color:#ffe199;">music</span><span style="color:#ec76b4;"><em> </em></span><span style="color:#ffe199;">this time from the</span><span style="color:#ec76b4;"><em> Saṃgītaratnākara</em></span><span style="color:#ffe199;"> of </span><span style="color:#ffe199;"><em>Śārṅgadeva</em></span><span style="color:#ffe199;"> </span><span style="color:#837b7d;">Edited by Pandit S. Subrahmanya Sastri, revised by Smt. S. Sarada, Adyar Library and Research Centre, Madras, second edition 1992.</span> <span style="color:#ffe199;">Click for more...</span><br /><br /><span class="fullpost"><span style="color:#eb2e00;"><em>[saṃgītalakṣaṇam]<br /></em></span><span style="color:#eb2e00;"><br /></span><span style="color:#ffb591;"><em>saṃgīta</em></span><span style="color:#ffb591;"> comprises three things: </span><span style="color:#ffb591;"><em>gīta</em></span><span style="color:#ffb591;"> (song), </span><span style="color:#ffb591;"><em>vādya</em></span><span style="color:#ffb591;"> (instrumental music) and </span><span style="color:#ffb591;"><em>nṛtta</em></span><span style="color:#ffb591;"> (dance):</span><br /><span style="color:#837b7d;"><br />SaṃRa_1.21cd: </span> <span style="color:#99e9b8;"><em>gītaṃ vādyaṃ tathā nṛttam </em></span><span style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span style="color:#99e9b8;"><em> trayaṃ saṃgītam ucyate</em></span><br /><em><br /></em><span style="color:#eb2e00;"><em>[mārgadeśīvibhāgaḥ]</em></span><span style="color:#eb2e00;"><br /></span><span style="color:#ffb591;"><br />It is divided twofold, into </span><span style="color:#ffb591;"><em>mārga</em></span><span style="color:#ffb591;">, “classical” and </span><span style="color:#ffb591;"><em>deśī</em></span><span style="color:#ffb591;"> “regional”:<br /></span><span style="color:#837b7d;"><br />SaṃRa_1.22ab: </span> <span style="color:#99e9b8;"><em>mārgo deśīti tad dvedhā </em></span><span style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span style="color:#99e9b8;"><em> tatra mārgaḥ sa ucyate<br /></em></span><br /><span style="color:#ffb591;"><em>Mārga</em></span><span style="color:#ffb591;"> was “sought after” or “perceived” (m</span><span style="color:#ffb591;"><em>ārgito)</em></span><span style="color:#ffb591;"> by Viriñca (=Brahmā) and employed by Bharata etc.:</span><br /><span style="color:#837b7d;"><br />SaṃRa_1.22cd: </span> <span style="color:#99e9b8;"><em>yo mārgito viriñcādyaiḥ </em></span><span style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span style="color:#99e9b8;"><em> prayukto bharatādibhiḥ<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SaṃRa_1.23ab: </span> <span style="color:#99e9b8;"><em>devasya purataḥ śambhor </em></span><span style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span style="color:#99e9b8;"><em> niyatābhyudayapradaḥ<br /><br /></em></span><span style="color:#ffb591;">Kallinātha ad loc: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>mārgita iti “mārga anveṣane” ity asmād dhātoḥ karmaṇi niṣṭhāyāṃ rūpam / mārga iti tu tasmād eva dhātoh karmaṇi ghañantam /<br /></em></span><span style="color:#ffb591;">Siṃhabhūpāla ad loc:</span><span style="color:#99e9b8;"><em> mārgito 'nveṣito dṛṣtaḥ /<br /><br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SaṃRa_1.23cd: </span> <span style="color:#99e9b8;"><em>deśe deśe janānāṃ yad </em></span><span style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span style="color:#99e9b8;"><em> rucyā hṛdayarañjakam<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SaṃRa_1.24ab: </span> <span style="color:#99e9b8;"><em>gītaṃ ca vādanaṃ nṛttaṃ </em></span><span style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span style="color:#99e9b8;"><em> tad deśīty abhidhīyate<br /><br /></em></span><span style="color:#ffb591;">Kallinātha ad loc:</span><span style="color:#99e9b8;"><em> deśaśabdena tatratyā janā lakṣyante, tair yatheccham kriyamānāyāṃ gītādikriyāyāyām ācāryakṛtā saṃjñā /<br /><br /></em></span><span style="color:#eb2e00;"><em>[teṣāṃ prādhānyavicāraḥ]</em></span><br /><span style="color:#837b7d;"><br /></span><span style="color:#ffb591;">Vocal music is predominant as instrumental music and dance follow it:<br /></span><span style="color:#837b7d;"><br />SaṃRa_1.24cd: </span> <span style="color:#99e9b8;"><em>nṛttaṃ vādyānugataṃ proktaṃ </em></span><span style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span style="color:#99e9b8;"><em> vādyaṃ gītānuvarti ca<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SaṃRa_1.25ab: </span> <span style="color:#99e9b8;"><em>ato gītaṃ pradhānatvād </em></span><span style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span style="color:#99e9b8;"><em> atrādāv abhidhīyate<br /></em></span></span><br />sdvhttp://www.blogger.com/profile/03340238836863714813noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7841795239666992925.post-37863568720205119552006-04-27T11:18:00.000-07:002013-03-02T02:53:17.604-08:00Friedrich Rückert’s “Anrufung Śiva’s”<a href="http://photos1.blogger.com/blogger/7339/2053/1600/verruckert.jpg"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;" src="http://photos1.blogger.com/blogger/7339/2053/200/verruckert.jpg" border="0" alt="" /></a><span style="color:#ffe199;">I chanced upon a volume of Friedrich Rückert’s (1788–1866) “virtuoso” translation of the </span><span style="color:#ec76b4;"><em>Amaruśataka</em></span><span style="color:#ec76b4;"> </span><span style="color:#ffe199;">in the Berkeley University Library and could not resist spending some time reading through it. Rückert seems largely forgotten by posterity, most will probably only be familiar with a few of Rückert’s (allegedly jinxed) </span><span style="color:#ffe199;"><em>Kindertotenlieder</em></span><span style="color:#ffe199;"> set by Mahler. Click for more...</span><br /><br /><span class="fullpost"><span style="color:#ffe199;"> On the face of it, Rückert’s attempt to write German translations imitating the metrical patterns of Sanskrit is so fantastic that one is indeed tempted simply to repeat the unkind slur based on his name </span><span style="color:#ffe199;"><em>(verrückert!) </em></span><span style="color:#ffe199;">and forget about the matter</span><span style="color:#ffe199;"><em>.</em></span><span style="color:#ffe199;"> But in fact, some of his verses struck me as being rather brilliant. The non-casual reader, familiar with the original Sanskrit, will probably concede that this translation of the famous second </span><span style="color:#99e9b8;"><em>maṅgala</em></span><span style="color:#99e9b8;"> </span><span style="color:#ffe199;">verse of the</span> <span style="color:#ec76b4;"><em>Amaruśataka </em></span><span style="color:#ffe199;">is really quite successful:<br /><br />2. Anrufung Śiva’s<br /><br />Der weggeschleudert and die Hand sich hangende,<br />Zurückgestoßen schmiegende sich ans Gewand,<br />Haar fassend weggedrängte, Fuß-umfangende,<br />Nicht mehr gesehen dann, weil die Besinnung schwand;<br />Der von den Mädchen Tripura’s mit Schaudermut<br />Umarmend abgeschüttelte, mit Tränenflut<br />Zurückgewiesne Werber, ungedämpfter Glut,<br />Verbrenn er eure Sünden, Śiva’s Rohrpfeilbrand!</span></span><br />sdvhttp://www.blogger.com/profile/03340238836863714813noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7841795239666992925.post-27181972163448616052006-04-19T03:04:00.000-07:002013-03-02T02:53:20.499-08:00सांराज्यलक्ष्मीपीठिका ३५ उपसाललक्षणम् ॥<span style="color:#ffe199;">(</span><span style="color:#ec76b4;"><em>Sāṃrājyalakṣmīpīṭhikā 35: upasālalakṣaṇam</em></span><span style="color:#ffe199;">) The short thirty-fifth chapter (</span><span style="color:#99e9b8;"><em>paṭala</em></span><span style="color:#ffe199;">) of the </span><span style="color:#ec76b4;"><em>Sāṃrājyalakṣmīpīṭhikā </em></span><span style="color:#ffe199;">describes the construction of the “secondary wall” (</span><span style="color:#99e9b8;"><em>upasāla</em></span><span style="color:#ffe199;">) and moat beyond the main wall (</span><span style="color:#99e9b8;"><em>sāla</em></span><span style="color:#ffe199;">). It seems this is intended as a subsection of the </span><span style="color:#99e9b8;"><em>koṣṭhadurga. </em></span><span style="color:#ffe199;">This type of fortress is perhaps best not called a “hall-fortress” but rather a “walled-compound-fortress”. Click for more...</span><br /><br /><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>atha pañcatriṃśaḥ paṭalaḥ<br /><br />upasālalakṣaṇam<br /><br />pārvatī—</em></span><span class="fullpost"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_1.1ab: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>śiva sarvajña bhagavaṃl </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> lokarakṣaṇatatpara</em></span><span class="fullpost"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_1.1cd: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>svarūpam upasālasya</em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> vada me 'dya dayānidhe</em></span><span class="fullpost"><br /><br /></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>śrīśivaḥ—</em></span><span class="fullpost"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_1.2ab: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>śṛṇu devy upasālasya </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> vakṣyāmi tava sādaram<br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_1.2cd: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>lakṣaṇaṃ śilpaśāstrokta</em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>mārgeṇa śubhalakṣaṇe<br /><br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#ffb591;">A space of twenty cubits (= 9 meters) beyond the </span><span class="fullpost" style="color:#ffb591;"><em>sāla</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffb591;"> is left clear:</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em><br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_1.3ab: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>pūrvoktasālāt parito </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> bahirdeśe samantataḥ</em></span><span class="fullpost"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_1.3cd: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>viṃśaddhastamitāṃ bhūmiṃ </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> tyaktvā pūrvavad eva hi<br /><br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#ffb591;">Then another wall is built, complete with merlons and a moat. The wall measures eight cubits (3.6 meters) in height. It is furnished with many watchtowers (</span><span class="fullpost" style="color:#ffb591;"><em>aṭṭāla</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffb591;">):</span><span class="fullpost"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_1.4ab: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>aṣṭahastāyataṃ śṛṅga</em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>paṅktyā vapreṇa śobhitam<br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_1.4cd: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>upasālaṃ kalpayitvā </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> bahvaṭṭālasamanvitam<br /><br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#ffb591;">Beyond this secondary wall a space of three cubits (1.5 meters) is left clear. Then a rampart (</span><span class="fullpost" style="color:#ffb591;"><em>parighā</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffb591;">) is built (1 </span><span class="fullpost" style="color:#ffb591;"><em>kara</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffb591;"> = breadth of 24 thumbs):</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em><br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_1.5ab: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>tatas tasyopasālasya </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> paritaḥ padmalocane<br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_1.5cd: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>hastatrayamitāṃ bhūmiṃ </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> tyaktvātha kaṭisūtravat</em></span><span class="fullpost"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_1.6ab: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>tadbahirviṃsatikara</em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>nimnāṃ tāvat karāyatām<br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_1.6cd: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>parighāṃ kārayitvātha </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> bandhayet tattaṭadvayam<br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_1.7ab: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>śilābhir iṣṭakābhir vā </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> tasya dārḍhyatvasiddhaye<br /><br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#ffb591;">Gates in the cardinal points:</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em><br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_1.7cd: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>evaṃ sālaṃ vinirmāya </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> dikṣu dvārāṇi kārayet</em></span><span class="fullpost"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_1.8ab: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>kecit sālatrayaṃ kheya </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> trayam icchanti bhūmipāḥ<br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_1.8cd: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>atyasādhyatvasiddhyartham </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> etad durgasya bhāmini<br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_1.9ab: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>ity evam upasālasya </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> kathitaṃ mayā<br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_1.9cd: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>saṅgraheṇa tavāparṇe </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> kim anyac chrotum icchasi</em></span><span class="fullpost"><br /><br /></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>ityākāśabhairavākhye mahāśaivatantre sāmrājyalakṣmīpīṭhikāyām upasālasvarūpanirūpaṇaṃ nāma pañcatriṃśaḥ paṭalaḥ ||</em></span><br />sdvhttp://www.blogger.com/profile/03340238836863714813noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7841795239666992925.post-14043613106340056802006-04-18T13:44:00.000-07:002013-03-02T02:53:22.767-08:00मार्गदेशीविचारः १<span style="color:#ffe199;">The evolution of the categories of</span> <span style="color:#99e9b8;"><em>mārga</em></span> <span style="color:#ffe199;">and</span> <span style="color:#99e9b8;"><em>deśī</em></span> <span style="color:#ffe199;">has interested me for some time now, so I will post some relevant sources. Incidentally, it demonstrates that the idea of a “vernacular” is actually one of considerable antiquity in Sanskrit </span><span style="color:#ffe199;"><em>śāstric</em></span><span style="color:#ffe199;"> discourse (more on this later).<br /><br />Here is what remains of the first chapter of the </span><span style="color:#ec76b4;"><em>Bṛhaddeśī</em></span> <span style="color:#ffe199;">of Mataṅgamuni, as reedited by Prem Lata Sharma </span><span style="color:#837b7d;">assisted by Anil Bihari Beohar, IGNCA, New Delhi 1992</span><span style="color:#ffe199;">.</span> <span style="color:#ffe199;">Sharma’s text is occasionally heavily, and in my opinion unnecessarily, emended (no new MS evidence was used) to remove any trace of </span><span style="color:#ffe199;"><em>Purāṇic</em></span><span style="color:#ffe199;"> or </span><span style="color:#ffe199;"><em>Aiśa</em></span><span style="color:#ffe199;"> syntax, </span><span style="color:#99e9b8;"><em>sandhi</em></span><span style="color:#ffe199;"> etc. Therefore I add the TSS 92 readings on the lines immediately following. The missing opening section might have contained a formal definition of what Mataṅga understood by </span><span style="color:#99e9b8;"><em>mārga</em></span><span style="color:#ffe199;">. Click for more...</span><br /><br /><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>prathamo ’dhyāyaḥ</em></span><span class="fullpost"><em><br /><br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">...lacuna of one folio...<br /></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em><br />deśīprakaraṇam<br /><br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">[mataṅga uvāca]</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em><br /><br />nānāvidheṣu deśeṣu </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> jantūnāṃ sukhado bhavet<br />tataḥ prabhṛti lokānāṃ </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> narendrāṇāṃ yadṛcchayā<br />deśe deśe pravṛtto ’sau </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> dhvaner deśīti saṃjñitaḥ<br /><br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">[granthakṛt]</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em><br /><br />mataṅgasya vacaḥ śrutvā </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> nārado munir abravīt<br /><br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">[nārada uvāca]</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em><br /><br />nanu dhvanes tu deśītvaṃ </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">& </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>kathaṃ jātaṃ mahāmune ?<br />amūrtatvāc ca tasyeti </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> satyaṃ me vaktum arhasi<br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">TSS: amūrtatvāc ca teṣāṃ hi & iti me vaktum arhasi<br /></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>mataṅga uvāca<br /><br />yathādeśānubhūtatvād </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> dhvaneḥ sthānānugatvataḥ</em></span><span class="fullpost"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">TSS: yathānubhūtadeśāc ca & dhvaneḥ sthānānugād api</span><span class="fullpost"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">...lacuna?...</span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>tato bindus tato nādas </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> tato mātrās tv anukramāt<br />varṇas tu mātṛkodbhūtā </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> mātṛkā dvividhā matāḥ<br />svaravyañjanarūpeṇa </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> jagajjyotir ihocyate<br />svaryate deśabhāṣāyāṃ </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> kādikṣāntaṃ yathāvidhi<br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">TSS: svaryate deśabhāṣāyām & ādikṣāntaṃ yathāvidhi</span><span class="fullpost"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>tena svarāh samākhyātā </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> anye ṣaḍjādayaḥ svarāḥ<br />vyañjanatvaṃ tu sarveṣu </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> kādivargeṣu saṃsthitam</em></span><span class="fullpost"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">TSS: vyañjanatvaṃ tu sarveṣāṃ & kādivargeṇa saṃsthitam</span><span class="fullpost"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>śaktyabhivyaktimātreṇa </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> vyajjanaṃ śivatām gatam<br />padavākyasvarūpeṇa </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> vākyārthavahanena yat<br />varṇayanti jagat sarvaṃ </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> tena varṇāḥ prakīrtitāḥ</em></span><span class="fullpost"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">TSS: varṇā yatra jagat sarvaṃ & tena varṇāḥ prakīrtitāḥ</span><span class="fullpost"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>varṇapūrvakam etad dhi </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> padaṃ jñeyaṃ sadā budhaiḥ<br />padais tu nirmitaṃ vākyaṃ </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> kriyākārakasaṃyutam<br />tato vākyān mahāvākyaṃ </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> vedāḥ sāṅgā hy anukramāt<br />vyaktās te dhvanitah sarve </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> tato gāndharvasaṃbhavaḥ<br />dhvanir yoniḥ parā jñeyā </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> dhvaniḥ sarvasya kāraṇam<br />ākrāntaṃ dhvaninā sarvaṃ </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> jagat sthāvarajaṅgamam<br />dhvanis tu dvividhaḥ prokto </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> vyaktāvyaktavibhāgataḥ<br />varṇopalambhanād vyakto </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> deśīmukham upāgataḥ<br /><br />iti deśyutpattiḥ<br /><br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">[deśīmārgalakṣaṇam]</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em><br /><br />abalābālagopālaiḥ </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> kṣitipālair nijecchayā<br />gīyate yānurāgeṇa </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> svadeśe deśir ucyate<br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">TSS: gīyate sānurāgeṇa & svadeśe deśir ucyate<br /></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>nibaddhaś cānibaddhaś ca </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> mārgo ’yaṃ dvividho mataḥ</em></span><span class="fullpost"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">TSS: nibandhaś cānibandhaś ca & mārgo ’yaṃ dvividho mataḥ</span><span class="fullpost"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>ālāpādinibaddho yaḥ </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> sa ca mārgaḥ prakīrtitaḥ</em></span><span class="fullpost"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">TSS: āplāpādinibandho yaḥ & sa ca mārgaḥ prakīrtitaḥ \var{or: \conj alpālāpanibaddho yaḥ}<br /></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>evaṃprakārā deśīyaṃ </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> jñjātavyā gītakovidaiḥ</em></span><span class="fullpost"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">TSS: evaṃprakāro deśī yaḥ & jñātavyā gītakovidaiḥ<br /></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>evam etan mayā proktaṃ </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> deśyā utpattilakṣaṇam<br /><br />iti deśīlakṣaṇam</em></span><span class="fullpost"><br /></span><br />sdvhttp://www.blogger.com/profile/03340238836863714813noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7841795239666992925.post-19716164009253435672006-04-18T10:28:00.000-07:002013-03-02T02:53:25.272-08:00Sāhib Kaul's Śyāmāpaddhati<a href="http://photos1.blogger.com/blogger/7339/2053/1600/SyaPa2b.jpg"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;" src="http://photos1.blogger.com/blogger/7339/2053/200/SyaPa2b.jpg" border="0" alt="" /></a><span style="color:#ffe199;">Continuing the post of </span><a href="http://sarasvatam.blogspot.com/2006/04/shib-kauls-ympaddhati.html">Tuesday, April 04, 2006.</a><BR clear="all"><br /><span style="color:#837b7d;">1.20ab: </span> <span style="color:#99e9b8;"><em>hṛdaye mātaraḥ kaṇṭhe </em></span><span style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span style="color:#99e9b8;"><em> śiraḥ pīṭhopapīṭhayoḥ<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">1.20cd: </span> <span style="color:#99e9b8;"><em>cibuke yasya devāś ca </em></span><span style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span style="color:#99e9b8;"><em> tasya śrīpādukāsmṛtiḥ<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">1.21ab: </span> <span style="color:#99e9b8;"><em>yajñāḥ kapolayugme ca </em></span><span style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span style="color:#99e9b8;"><em> jihvāgre ca sarasvatī<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">1.21cd: </span> <span style="color:#99e9b8;"><em>yasya danteṣu mantrāś ca </em></span><span style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span style="color:#99e9b8;"><em> tasya śrīpādukāsmṛtiḥ<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">1.22ab: </span> <span style="color:#99e9b8;"><em>skandhe ca khecarā devā </em></span><span style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span style="color:#99e9b8;"><em> netre ca tejasāṃ trayam<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">1.22cd: </span> <span style="color:#99e9b8;"><em>liṅgatrayaṃ lalāṭe ca </em></span><span style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span style="color:#99e9b8;"><em> tasya śrīpādukāsmṛtiḥ</em></span><br /><span style="color:#837b7d;">1.23ab: </span> <span style="color:#99e9b8;"><em>iḍāpiṅgalayor antar </em></span><span style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span style="color:#99e9b8;"><em> gaṅgā ca yamunā tathā</em></span><br /><span style="color:#837b7d;">1.23cd: </span> <span style="color:#99e9b8;"><em>madhye sarasvatī yasya </em></span><span style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span style="color:#99e9b8;"><em> tasya śrīpādukāsmṛtiḥ</em></span><br /><span style="color:#837b7d;">1.24ab: </span> <span style="color:#99e9b8;"><em>śuklaraktapadadvandvaṃ </em></span><span style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span style="color:#99e9b8;"><em> mastake yasya rājate<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">1.24cd: </span> <span style="color:#99e9b8;"><em>śāṃbhavaṃ ca tayor madhye </em></span><span style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span style="color:#99e9b8;"><em> tasya śrīpādukāsmṛtiḥ</em></span><br /><span style="color:#837b7d;">1.25ab: </span> <span style="color:#99e9b8;"><em>guruḥ śivo gurur viṣṇur </em></span><span style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span style="color:#99e9b8;"><em> gurur brahmā guruḥ paraḥ</em></span><br /><span style="color:#837b7d;">1.25cd: </span> <span style="color:#99e9b8;"><em>gurur agnir gurur mantro </em></span><span style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span style="color:#99e9b8;"><em> bhānur indras tathaiva ca</em></span><br /><span style="color:#837b7d;">1.26ab: </span> <span style="color:#99e9b8;"><em>anyat sarvaṃ saprapañcaṃ </em></span><span style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span style="color:#99e9b8;"><em> niṣprapañcā guroḥ stutiḥ</em></span><br /><span style="color:#837b7d;">1.26cd: </span> <span style="color:#99e9b8;"><em>tasmāc chrīpādukādhyānaṃ </em></span><span style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span style="color:#99e9b8;"><em> sarvapāpanikṛntanam</em></span><br /><span style="color:#837b7d;">1.27ab: </span> <span style="color:#99e9b8;"><em>pālanād duritacchedāt </em></span><span style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span style="color:#99e9b8;"><em> kāmitārthaprapūraṇāt</em></span><br /><span style="color:#837b7d;">1.27cd: </span> <span style="color:#99e9b8;"><em>pādukāśabdamātrārthaṃ </em></span><span style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span style="color:#99e9b8;"><em> vimṛṣan mūrdhni pūjayet</em></span><br /><span style="color:#837b7d;">1.28ab: </span> <span style="color:#99e9b8;"><em>iti śāstrārthasaṅketa</em></span><span style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span style="color:#99e9b8;"><em>rahasyaṃ kulaśāsane </em></span><span style="color:#837b7d;">\testim{\cf Kulārṇava 12}</span><br /><span style="color:#837b7d;">1.28cd: </span> <span style="color:#99e9b8;"><em>śaktyullāsavaśād uktam </em></span><span style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span style="color:#99e9b8;"><em> asmābhir gurvanugrahāt</em></span><br /><span style="color:#837b7d;">1.29ab: </span> <span style="color:#99e9b8;"><em>śrīguro<ḥ> pādukāstotraṃ </em></span><span style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span style="color:#99e9b8;"><em> prātar utthāya yaḥ paṭhet</em></span><br /><span style="color:#837b7d;">1.30a: </span><span style="color:#99e9b8;"><em> naśyaṃ</em></span><span style="color:#837b7d;">\fol{3\recto}</span><span style="color:#99e9b8;"><em><br /></em></span><br />sdvhttp://www.blogger.com/profile/03340238836863714813noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7841795239666992925.post-4318614258637898812006-04-17T15:27:00.000-07:002013-03-02T02:53:27.664-08:00Pālitta meets Hāla Sātavāhana<span style="color:#ffe199;">From the </span><span style="color:#ec76b4;"><em>Pādaliptaprabandha</em></span><span style="color:#ffe199;"> of </span><span style="color:#ffe199;"><em>Rājaśekharasūri</em></span><span style="color:#ffe199;"> </span><span style="color:#837b7d;">Śrīrājaśekharasūriviracitaś caturviṃśatiprabandhāparanāmā Prabandhakośaḥ, ed. Jina Vijaya, Singhi Jaina Series 6, Ahmedabad 1931.</span><span style="color:#ffe199;"><br /><br /></span><span style="color:#99e9b8;"><em>§5.22. atha Śrīpādaliptācāryāḥ Pratiṣṭhānapuraṃ dakṣiṇāśāmukhabhūṣaṇaṃ Godāvarītaraṅgajjalakaṇahṛtapānthaśramabharaṃ jagmuḥ / tatra Sātavāhano rājā viduṣāṃ yodhānāṃ dānaśauṇḍānāṃ bhogināṃ ca prathamaḥ /</em></span><span style="color:#ffe199;"><br /><br />§5.22. Next the illustrious </span><span style="color:#ffe199;"><em>Pālitta</em></span><span style="color:#ffe199;"> went to the city of </span><span style="color:#ffe199;"><em>Pratiṣṭhāna</em></span><span style="color:#ffe199;">, the face-ornament of the guardian [Goddess] of the Southern quarter, which dispelled the weariness of travellers with spray from the turbulent water of the </span><span style="color:#ffe199;"><em>Godāvarī</em></span><span style="color:#ffe199;"> river. There ruled the </span><span style="color:#ffe199;"><em>Sātavāhana</em></span><span style="color:#ffe199;"> king, foremost among the learned, the heroes of charity, the men of luxury.<br /><br />Click for more...</span><br /><br /><span class="fullpost"><span style="color:#99e9b8;"><em>tasya sabhāyāṃ vārtābhūd, yathā—Pādaliptācāryāḥ sarvavidyāvanitāvadanaratnadarpaṇāḥ samāgacchanti prātaḥ / tataḥ sarvaiḥ paṇḍitaiḥ sambhūya styānaghṛtabhṛtaṃ kaccolakam arpayitvā nijaḥ puruṣa eka ācāryāṇāṃ sammukhaḥ preṣitaḥ / ācāryair ghṛtamadhye sūcy ekā kṣiptā; tathaiva ca pratipreṣitaṃ tat /</em></span><span style="color:#ffe199;"><br /><br />There was a rumour in his court, that the teacher </span><span style="color:#ffe199;"><em>Pālitta</em></span><span style="color:#ffe199;">, a jewelled hand-mirror for the muses of all of the sciences, will arrive in the morning. Then all of the scholars conferred and sent one from their midst to meet the teacher with a </span><span style="color:#99e9b8;"><em>kaccolaka</em></span><span style="color:#ffe199;"> filled with congealed ghee. The teacher stuck a single needle into the ghee and sent it back. <br /><br /></span><span style="color:#99e9b8;"><em>rājñā sa vṛttānto jñātaḥ / paṇḍitāḥ pṛṣṭāḥ—ghṛtapūrṇakaccolakapreṣaṇena vaḥ ko bhāvaḥ ?</em></span><span style="color:#ffe199;"><br /><br />The king learnt of this event. He asked the scholars: “In sending the </span><span style="color:#99e9b8;"><em>kaccolaka</em></span><span style="color:#ffe199;"> full of ghee, what was your intention?’’<br /><br /></span><span style="color:#99e9b8;"><em>tair uktam evam etan nagaraṃ viduṣāṃ pūrṇaṃ āste, yathā ghṛtasya vartulakam; tasmād vimṛśya preṣṭavyam iti bhāvas naḥ /</em></span><span style="color:#ffe199;"></span><br /><br /><span style="color:#ffe199;">They replied: “Our intention was this: ‘This city is this full of wise men, just like this ball of ghee, so consider this and move on.’ ’’</span><br /><br /><span style="color:#99e9b8;"><em>rājñā nigaditam—tarhy ācāryaceṣṭāpi bhavadbhir jñāyatām /—yathā nirantare 'pi ghṛte nijatīkṣṇatayā sūcī praviṣṭā, tathāham api vidvannibiḍe nagare pravekṣyāmi—iti dadhvanuḥ /</em></span><span style="color:#ffe199;"></span><br /><br /><span style="color:#ffe199;">The king said: “Then you also understand the teacher’s gesture.’’ They answered: “Just as a needle may enter even into dense ghee through its sharpness, so I may enter into this city crowded with scholars.’’</span><br /><br /><span style="color:#99e9b8;"><em>paṇḍitāḥ sarve rājendro 'pi saṃmukhaṃ gatāḥ / surasarillaharihariṇyā vāṇyā tuṣṭuvuḥ / nagaramānito guruḥ / NirvāṇakalikāPraśnaprakāśādiśāstrāṇi sandadarbha / ekāṃ ca Taraṅgalolāṃ nāma campūṃ rājño 'gre navāṃ nirmāya sadasi vyācakhye prabhuḥ / tuṣṭo rājā—bhavaty ayaṃ kavīndraḥ /</em></span><span style="color:#ffe199;"></span><br /><br /><span style="color:#ffe199;">All the scholars and even the king went out to greet the teacher. They praised him with words as enthralling as ripplets on the celestial river Ganges. The guru was fêted by the city. He composed treatises such as the “Bud of Enlightenment” and the “Illumination of the Questions” etc. He also composed a </span><span style="color:#ffe199;"><em>Campū</em></span><span style="color:#ffe199;">-style poem called the “The Play of the Wave” and read it out before the king in the assembly. The king was delighted: “He is a prince among poets!”</span></span><br />sdvhttp://www.blogger.com/profile/03340238836863714813noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7841795239666992925.post-5897612394485747422006-04-13T13:15:00.000-07:002013-03-02T02:53:29.997-08:00Dīrghāgama fol. 291<a href="http://photos1.blogger.com/blogger/7339/2053/1600/DiAag.0.jpg"><img style="display:block; margin:0px auto 10px; text-align:center;cursor:pointer; cursor:hand;" src="http://photos1.blogger.com/blogger/7339/2053/320/DiAag.0.jpg" border="0" alt="" /></a><br />sdvhttp://www.blogger.com/profile/03340238836863714813noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7841795239666992925.post-25856600132292172122006-04-08T10:04:00.000-07:002013-03-02T02:50:32.764-08:00वनादिदुर्गाणां लक्षणम्<span style="color:#ffe199;">Here is the chapter giving the </span><span style="color:#ec76b4;"><em>Sāṃrājyalakṣmīpīthikā’s</em></span><span style="color:#ffe199;"> definitions of the other seven types of </span><span style="color:#99e9b8;"><em>durgāṇi</em></span><span style="color:#ffe199;">. I have often wondered about the high concentration and great variety of thorny plants around </span><span style="color:#ffe199;"><em>Senji</em></span><span style="color:#ffe199;">. Could these be more than the accidental result of the eating habits of the actually quite sparse goat population? Click for more...<br /></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em><br />atha trayastriṃśaḥ paṭalaḥ<br />vanadurgasvarūpakathanam<br /><br />śrīśivaḥ–</em></span><span class="fullpost"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#eb2e00;">2. </span><span class="fullpost" style="color:#eb2e00;"><em>vanadurgalakṣaṇaṃ</em></span><span class="fullpost" style="color:#eb2e00;"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;">thorny thickets, jungles, hidden paths,<br />ferocious animals</span><span class="fullpost"><br /><br /></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_33.1ab: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>athocyate mayā devi </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> vanadurgasya lakṣaṇam<br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_33.1cd: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>yad etat sarvadurgāṇām </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> adhikaṃ varavarṇini<br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_33.2ab: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>nānākaṇṭakavṛkṣaugha</em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>latāgulmādisaṅkule</em></span><span class="fullpost"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_33.2cd: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>gūḍhamārge duṣpraveśe </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> sūryāṃśūnām api priye<br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_33.3ab: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>siṃhavyāghravarāhādi</em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>duṣṭajantuniṣevite</em></span><span class="fullpost"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_33.3cd: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>pulindapulkasamleccha</em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>śabarādibhayaṅkare</em></span><span class="fullpost"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_33.4ab: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>agādhajalasambādha</em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>taṭākāndhusamanvite </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>andhu = well</em></span><span class="fullpost"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_33.4cd: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>prakalpitaṃ puraṃ yad vai </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> vanadurgaṃ tad ucyate</em></span><span class="fullpost"><br /><br /></span><span class="fullpost" style="color:#eb2e00;"><em>3. gahvaradurgalakṣaṇaṃ</em></span><span class="fullpost" style="color:#eb2e00;"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;">in a chasm, surrounded by piles of scree</span><span class="fullpost"><br /><br /></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_33.5ab: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>vistīrṇe viṣame śvabhre </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> girigahvarasannibhe<br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_33.5cd: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>śiloccayair atikṣudraiḥ </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> paritaḥ pariveṣṭite<br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_33.6ab: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>antikasthair api janair </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> avijñātāyatānvite</em></span><span class="fullpost"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_33.6cd: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>tṛṇakāṣṭhajalair yuktaṃ </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> puraṃ yad upakalpitam<br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_33.7ab: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>tat tu gahvaradurgaṃ syād </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> asādhyam amarair api</em></span><span class="fullpost"><br /><br /></span><span class="fullpost" style="color:#eb2e00;"><em>4. jaladurgalakṣaṇaṃ</em></span><span class="fullpost" style="color:#eb2e00;"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;">built as an island</span><span class="fullpost"><br /><br /></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_33.7cd: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>nadīnāṃ devakhātānām </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> aśoṣyāṇāṃ jalāntare </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>devakhātānām = natural reservoir</em></span><span class="fullpost"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_33.8ab: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>mahatāṃ vā taṭākānām </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> agādhajalamadhyame<br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_33.8cd: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>dvīpīkṛtaṃ puraṃ yat taj </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> jaladurgam itīritam</em></span><span class="fullpost"><br /><br /></span><span class="fullpost" style="color:#eb2e00;"><em>5. paṅkadurgalakṣaṇaṃ</em></span><span class="fullpost" style="color:#eb2e00;"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;">geysers, quicksand</span><span class="fullpost"><br /><br /></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_33.9ab: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>mahītalaviniryadbhir </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> duṣpraveśe jaloṣmabhiḥ<br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_33.9cd: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>pracchanaghanasusnigdha</em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>mṛdukardamasaṃvṛte<br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_33.10ab: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>yasmin kasmin mahībhāge </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> madhyame 'tyunnatasthale<br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_33.10cd: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>kalpitaṃ nagaraṃ yat tat </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> paṅkadurgam udāhṛtam<br /></em></span><span class="fullpost"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#eb2e00;"><em>6. miśradurgalakṣaṇaṃ<br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;">combinaton of all</span><span class="fullpost"><br /><br /></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_33.11ab: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>giriṇā vipinenāpi </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> saṃyutaṃ jalasaṃvṛtam<br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_33.11cd: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>paritaḥ paṅkabhūmyā ca </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> sahitaṃ yat puraṃ śive<br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_33.12ab: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>tan miśranāmakaṃ durgaṃ </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> asādhyaṃ devadānavaiḥ<br /></em></span><span class="fullpost"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#eb2e00;"><em>7. nṛdurgalakṣaṇaṃ<br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;">a protective circle of ever-alert, well-armed warriors<br /></span><span class="fullpost"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_33.12cd: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>khaḍgatomarakuntāsi</em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>bāṇakārmukadhāribhiḥ<br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_33.13ab: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>bhaṭair asaṅkhyair virādhi</em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>vīrair aniśam uddhataiḥ<br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_33.13cd: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>parito valayākāra</em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>racitāgāravartibhiḥ<br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_33.14ab: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>rakṣitaṃ yat puravaraṃ </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> tan nṛdurgam itīritam<br /></em></span><span class="fullpost"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#eb2e00;"><em>8. koṣṭhadurgalakṣaṇaṃ<br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;">a large hall with some warriors<br /></span><span class="fullpost"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_33.14cd: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>sālena mahatā yuktaṃ </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> vīraiḥ katipayair yutam<br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_33.15ab: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>yat puraṃ tat pṛthuśroṇi </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> koṣṭhadurgam itīritam<br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_33.15cd: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>ity evaṃ vanadurgādi </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> durgāṇām lakṣaṇaṃ mayā<br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_33.16ab: </span><span class="fullpost"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>kathitaṃ tava deveśi </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;"><em>&</em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> kim anyac chrotum icchasi<br /></em></span><span class="fullpost"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>ityākāśabhairavākhye mahāśaivatantre sāmrājyalakṣmīpīṭhikāyām vanadurgādyaṣṭakasvarūpanirūpaṇaṃ nāma trayastriṃśaḥ paṭalaḥ ||</em></span><br />sdvhttp://www.blogger.com/profile/03340238836863714813noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7841795239666992925.post-2920399663959381812006-04-07T10:12:00.000-07:002013-03-02T02:50:34.959-08:00नागेश्वरस्वामिने नमः<a href="http://photos1.blogger.com/blogger/7339/2053/1600/Scan%2034.jpg"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;" src="http://photos1.blogger.com/blogger/7339/2053/200/Scan%2034.jpg" border="0" alt="" /></a><span style="color:#ffe199;">The small but perfect <em>Nāgeśvara</em> (or <em>Nāgasvāmī</em>) temple is for the visiting Sanskritist easily the most thrilling sacred site to see in <em>Kumbakonam</em>, a city noted for the superabundance of its temples. Here “small” refers to the original structure supposedly completed early in the reign of <em>Parāntaka Coḷa</em> (reg, 907–940 AD). After passing through what seem like never-ending bombastic (and dilapidated) enclosures of <span style="color:#ffe199;"> more recent design the visiting Sanskritist </span><span style="color:#99e9b8;"><em>(sahṛdaya)</em></span><span style="color:#ffe199;"> cannot help but be speechless when faced with the remains of the original Cola masterpiece.</span><BR clear="all"><br /><br /><a href="http://photos1.blogger.com/blogger/7339/2053/1600/Scan%2037.jpg"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;" src="http://photos1.blogger.com/blogger/7339/2053/200/Scan%2037.jpg" border="0" alt="" /></a><span style="color:#ffe199;">Sure, the </span><span style="color:#ffe199;"><em>Bṛhadīśvara</em></span><span style="color:#ffe199;"> temple may be imposing, but the aesthetically aware Sanskritist must on no account fail to receive </span><span style="color:#99e9b8;"><em>darśanam</em></span><span style="color:#ffe199;"> of </span><span style="color:#ffe199;"><em>Nāgeśvara </em></span><span style="color:#ffe199;">and his consort</span><span style="color:#ffe199;"><em> Bṛhannāyakī </em></span><span style="color:#ffe199;">as</span><span style="color:#ffe199;"><em> </em></span><span style="color:#ffe199;">well. The sacred well located here is called </span><span style="color:#ffe199;"><em>Nāgatīrtham</em></span><span style="color:#ffe199;">, </span><span style="color:#ffe199;"><em>Ādiśeṣa</em></span><span style="color:#ffe199;"> is believed to have done penance here. Another attraction is the elegant and early </span><span style="color:#ffe199;"><em>Coḷa</em></span><span style="color:#ffe199;"> inscription covering almost the whole of the early temple.</span><BR clear="all"><br /><br /><a href="http://photos1.blogger.com/blogger/7339/2053/1600/Scan%2035.jpg"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;" src="http://photos1.blogger.com/blogger/7339/2053/200/Scan%2035.jpg" border="0" alt="" /></a><span style="color:#ffe199;">As if this were not enough, the best time to visit this temple are three days in the month of </span><span style="color:#99e9b8;"><em>Caitra </em></span><span style="color:#ffe199;">(11th, 12, and 13th lunar days, though it is the only time of the year it ever approaches being crowded). These are the only days of the year when the sun’s rays fall through an ingeniously fashioned opening to bathe the central </span><span style="color:#99e9b8;"><em>liṅgam</em></span><span style="color:#ffe199;"> in light.</span><BR clear="all"><br /><br /><a href="http://photos1.blogger.com/blogger/7339/2053/1600/Scan%2036.jpg"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;" src="http://photos1.blogger.com/blogger/7339/2053/200/Scan%2036.jpg" border="0" alt="" /></a><span style="color:#ffe199;">The images posted are <em>Ardhanārīśvara</em> in the west, the wife of the donor (?) <span style="color:#99e9b8;"><em>dānapati,</em></span><span style="color:#ffe199;"> <em>Brahmā</em> in the south, and probably the </span><span style="color:#99e9b8;"><em>dānapati</em></span><span style="color:#ffe199;"> and his wife. Use your imagination to eliminate some of the more hideous modern accretions to the Cola structure to perceive the subtle original design.</span><br />sdvhttp://www.blogger.com/profile/03340238836863714813noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7841795239666992925.post-18074051336672391332006-04-07T05:51:00.000-07:002013-03-02T02:50:37.588-08:00दुर्गलक्षणम् (fort classifications)<span style="color:#ffe199;">Some more background to the unusual eightfold classification of </span><span style="color:#99e9b8;"><em>durgāṇi </em></span><span style="color:#ffe199;">(forts) given in the (well-titled) </span><span style="color:#ec76b4;"><em>Sāṃrājyalakṣmīpīṭhikā</em></span><span style="color:#ffe199;"> of the </span><span style="color:#ec76b4;"><em>Ākāśabhairavakalpa</em></span><span style="color:#ffe199;">. I cannot date the text yet though with a bit more work it should be possible with quite some precision. The first 30 of its 139 chapters are concerned with the Tantric cult of the Goddess embodying the welfare of the polity: </span><span style="color:#ffe199;"><em>Sāṃrājyalakṣmī</em></span><span style="color:#ffe199;">.<br /><br />Chapters 31–38 I will discuss in the next few posts, they are concerned with fortresses, and I had ample opportunity to make use of them while exploring </span><span style="color:#ffe199;"><em>Senji</em></span><span style="color:#ffe199;">. I quote from the editor’s introduction:<br /></span><blockquote><span style="color:#ffe199;"><em>“We have in the Saraswati Mahal the personal copies of this work inscribed with the names of some of the Mahratta kings of Tanjore, and it is clear that this work has been regularly studied and practised by every prince and heir-apparent in our country.”</em></span></blockquote><span style="color:#ffe199;">I tried on several occasions to see these MSS in the </span><span style="color:#ffe199;"><em>Sarasvatī Mahal Library</em></span><span style="color:#ffe199;"> in Tanjore but was denied every single time (the reasons varied). I will of course try again on my next visit. It should be self-evident that this is a text of great importance to all serious historians of South India (that is, those who still bother with that “antiquarian pursuit” of trying to make sense of primary sources…). Click below for more...</span><br /><br /><span class="fullpost" style="color:#ffe199;">That there should be eight basic types of </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>durga</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"> appears to be somewhat unusual. A common list gives six types:<br /><br />[1.] </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>dhanvadurga</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"> (desert-fort),<br />[2.] </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>mahīdurga</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"> (earth-fort),<br />[3.] </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>abdurga</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"> (water-fort),<br />[4.] </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>vārkṣadurga</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"> or </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>vanadurga</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"> (tree-fort),<br />[5.] </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>nṛdurga</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"> (man-fort),<br />[6.] </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>giridurga</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"> (mountain-fort).<br /></span><blockquote><span class="fullpost" style="color:#ffe199;">Many thanks to Peter Bisschop for sending me these references for the sixfold classification:<br /><br /></span><span class="fullpost" style="color:#ec76b4;"><em>Manusmṛti 7.70–71:<br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>dhanvadurgaṃ mahīdurgam abdurgaṃ vārkṣam eva vā |<br />nṛdurgaṃ giridurgaṃ vā samāśritya vaset puram ||<br />sarveṇa tu prayatnena giridurgaṃ samāśrayet |<br />eṣāṃ hi bāhuguṇyena giridurgaṃ viśiṣyate ||</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"><br /><br /></span><span class="fullpost" style="color:#ec76b4;"><em>Mahābhārata: 12.87.4–5:</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>ṣaḍvidhaṃ durgam āsthāya purāṇy atha niveśayet<br />sarvasaṃpatpradhānaṃ yad bāhulyaṃ vāpi saṃbhavet<br />dhanvadurgaṃ mahīdurgaṃ giridurgaṃ tathaiva ca<br />manuṣyadurgam abdurgaṃ vanadurgaṃ ca tāni ṣaṭ</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"><br /><br /></span><span class="fullpost" style="color:#ec76b4;"><em>Viṣṇudharmottarapurāṇa 2.26.06–7:</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>tatra durgaṃ nṛpaḥ kuryāt ṣaṇṇām ekatamaṃ budhaḥ/<br />dhanvadurgaṃ mahīdurgaṃ naradurgaṃ tathā^eva ca//<br />vārkṣaṃ caivāṃbudurgaṃ ca giridurgaṃ ca bhārgava/<br />sarveṣāṃ eva durgāṇāṃ giridurgaṃ praśasyate//</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"><br /><br /></span><span class="fullpost" style="color:#ec76b4;"><em>Ibid 3.323.15cd–16</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>tatra durgāṇi kurvīta svadurgaṃ ca viśeṣavat//<br />dhanvadurgaṃ mahīdurgaṃ giridurgaṃ tathaiva ca/<br />abdurgaṃ vṛkṣadurgaṃ ca naradurgaṃ tathaiva ca//</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"><br /></span></blockquote><span class="fullpost" style="color:#ffe199;">A further text giving this six-fold classification is </span><span class="fullpost" style="color:#ec76b4;"><em>Agnipurāṇā 2.221B.1–5.<br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"><br />Compared with this ancient, very theoretical, list the account of fortresses given in the </span><span class="fullpost" style="color:#ec76b4;"><em>Sāṃrājyalakṣmīpīṭhikā </em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;">is much more detailed. Even at first reading it gives the impression that it is more practical, and after attempting to apply some of it to </span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"><em>Senji</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"> this seems justified.<br /></span><span class="fullpost" style="color:#ec76b4;"><em><br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;">The </span><span class="fullpost" style="color:#ec76b4;"><em>Sāṃrājyalakṣmīpīṭhikā</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"> is, however, not the only text to expand this inherited classification scheme. Nine types of </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>durga</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"> (fort) are discussed in the </span><span class="fullpost" style="color:#ec76b4;"><em>Abhilaṣitārthacintāmaṇi</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"> or </span><span class="fullpost" style="color:#ec76b4;"><em>Mānasollāsa</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"> of the </span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"><em>Cālukya</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"> emperor </span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"><em>Someśvaradeva</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"> (</span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"><em>Someśvara</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"> </span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"><em>III), </em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;">composed in the </span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"><em>Śaka</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"> year 1051 = 1129 AD. We do not really have a reliable text of this monumental work, both of the published editions can differ substantially, so reading them in concert is a must. </span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"><em>Someśvaradeva</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"> classifies fortresses as follows:<br /><br />[1.] </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>jaladurga</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"> (water-fort),<br />[2.] </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>giridurga</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"> (mountain-fort),<br />[3.] </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>pāṣāṇadurga</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"> (stone-fort),<br />[4.] </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>iṣṭikādurga</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"> (brick-fort),<br />[5.] </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>mṛttikādurga</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"> (earthen-fort),<br />[6.] </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>vanadurga</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"> (forest-fort),<br />[7.] </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>marudurga</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"> (desert -fort),<br />[8.] </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>dārudurga</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"> (wooden-fort),<br />[9.] </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>naradurga</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"> (man-fort).<br /><br />It is easily evident hat some of these might simply be duplicates based on double interpretations of the ancient terms. Thus the </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>vārkṣadurga</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"> could mean “fort made of trees” (= </span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"><em>Someśvara’s</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>dārudurga</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;">) or “fort built in a thorny thicket” (= </span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"><em>Someśvara’s</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"> </span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>vanadurga</em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;">).<br /><br /></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">1. Mānasollāsa, ed. R. Shama Sastry<br />Oriental Library Publications, Sanskrit Series No. 69<br />Mysore 1926<br /><br />2. GOS = Gaekwad Oriental Series 28, Mānasollāsa Vol. 1, ed.<br />Gajanan K. Shrigondekar, Baroda 1925. Continued in GOS 84 138<br /></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"><br />From the </span><span class="fullpost" style="color:#ec76b4;"><em>Mānasollāsa, Prakaraṇa 1, Durgādhyāya 5, navavidhadurgalakṣaṇam:<br /></em></span><span class="fullpost" style="color:#ffe199;"><br /></span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em>jaladurgaṃ giridurgaṃ </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> durgaṃ pāṣāṇanirmitam<br />iṣṭikābhiḥ kṛtaṃ durgaṃ </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> durgaṃ syān mṛttikāmayam<br />vanadurgaṃ marudurgaṃ </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> durgaṃ dāruvinirmitam<br />naradurgaṃ ca navamaṃ </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> teṣāṃ vakṣyāmi lakṣaṇam<br />agādhenātha toyena </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> veṣṭitaṃ jalajaṃ bhavet<br />durārohaṃ ca śailāgram </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> udakena samanvitam<br />giridurgaṃ samākhyātaṃ </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> nayaśāstraviśāradaiḥ<br />pāṣāṇaghaṭitaṃ durgam </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> aśmadurgam udiritam<br />iṣṭikābhiḥ kṛtaṃ samyak </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> sudhāliptaṃ samujjvalam<br />iṣṭikādurgam ākhyātaṃ </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> parikhāveṣṭitaṃ mahat<br />mṛdā viracitaṃ yat tu </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> tad durgaṃ mṛttikāmayam<br />vanadurgaṃ samākhyātaṃ </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> ghanaṃ kaṇṭakaśākhibhiḥ<br />antaḥsthaiḥ sañcitaṃ toyaṃ </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> bahiḥsthānāṃ ca durlabham<br />marudurgaṃ samākhyātaṃ </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> marudeśasamaṃ yataḥ<br />dārubhir veṇubhiḥ kḷptaṃ </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> durgaṃ dārumayaṃ smṛtam<br />śastrahastair mahāyodhair </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> nirmitaṃ naradurgakam<br />eteṣām uttamaṃ durgaṃ </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> girijaṃ jalajaṃ tathā<br />madhyamanītarāṇy āhuḥ </em></span><span class="fullpost" style="color:#837b7d;">&</span><span class="fullpost" style="color:#99e9b8;"><em> kaniṣṭhaṃ syāc ca dārujam<br /><br />iti navavidhadurgalakṣaṇam</em></span><br />sdvhttp://www.blogger.com/profile/03340238836863714813noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7841795239666992925.post-59256135247360499112006-04-06T07:16:00.000-07:002013-03-02T02:50:40.123-08:00सांराज्यलक्ष्मीपीठिका (Sāṃrājyalakṣmīpīṭhikā)<a href="http://photos1.blogger.com/blogger/7339/2053/1600/durga.0.jpg"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;" src="http://photos1.blogger.com/blogger/7339/2053/200/durga.jpg" border="0" alt="" /></a><span style="color:#ffe199;">The first two chapters of the </span><span style="color:#ec76b4;"><em>Sāṃrājayalakṣmīpīṭhikā</em></span><span style="color:#ffe199;"> bearing on fortresses are concerned with definition and classification. The to me more interesting realia follow later. The fortress <span style="color:#99e9b8;"><em>(durga)</em></span> section begins with chapter 31 discussing their classification into eight basic types and then subdividing the first one, the <span style="color:#99e9b8;"><em>giridurga</em></span> (mountain fortress) into a further eight subtypes. Chapter 32 describes the types to be avoided.</span><br /><br /><span style="color:#837b7d;">Sāṃrājayalakṣmīpīṭhikā ed. K. Vasudeva Sastri & K.S. Subhrahmanya Sastri Saraswathi Mahal Library, Thanjavur 1990</span><br /><span style="color:#ffe199;">Click below to see the text...</span><br /><span class="fullpost"><br /><br /><span style="color:#99e9b8;"><em>athaikatriṃśaḥ paṭalaḥ</em></span><br /><br /><span style="color:#99e9b8;"><em>aṣṭavidhadurgasvarūpakathanam</em></span><br /><br /><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.1ab: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>devadeva virūpākṣa</em></span> <span style="color:#837b7d;">\var{devadeva\lem \em; deva deva \ed}</span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em>sarvajña śiva śaṅkara</em></span><br /><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.1cd: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>nānāvidhānāṃ mantrāṇāṃ</em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> japabhedā mayā śrutāḥ<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.2ab: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>idānīṃ śrotum icchāmi </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> durgānāṃ lakṣaṇaṃ param</em></span><br /><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.2cd: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>durgāṇi kati bhūpānāṃ </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> rājyarakṣākarāni vai<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.3ab: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>kiṃrūpāṇi kimākhyāni </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> tāni me kathaya prabho <br /></em></span><br /><span style="color:#99e9b8;"><em>śrīśivaḥ—<br /></em></span><br /><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.3cd: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>sādhu pṛṣṭaṃ tvayā devi </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> lokānugrahakāṃkṣayā<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.4ab: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>etat tava pravakṣyāmi </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> sāvadhānamanāḥ śṛṇu<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.4cd: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>nṛpāṇāṃ sārvabhaumānāṃ </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> rāṣṭreśānāṃ mahībhujām<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.5ab: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>anyeṣāṃ maṇḍaleśānāṃ </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> durgāṇy eva balaṃ mahat</em></span><br /><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.5cd: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>yeṣāṃ purāṇi suśroṇi </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> vidurgāṇi mahībhujām<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.6ab: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>tāṃl līlayā hi ripavo </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> ghnanti nāsty atra saṃśayaḥ<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.6cd: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>tasmād durgāṇi bhūpālair </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> nirmātavyāni yatnataḥ</em></span><br /><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.7ab: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>teṣāṃ nāmāni vakṣyāmi </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> svarūpam api te 'naghe</em></span><br /><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.7cd: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>prathamaṃ giridurgaṃ syād </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> vanadurgaṃ dvitīyakam</em></span><br /><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.8ab: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>tṛtīyaṃ gahvarāntasthaṃ </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> jaladurgaṃ caturthakam<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.8cd: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>pañcamaṃ kardamāvītaṃ </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> ṣaṣṭhaṃ syān miśranāmakam<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.9ab: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>saptamaṃ naradurgaṃ syāt </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> koṣṭadurgaṃ tathāṣṭamam<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.9cd: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>kasmiṃś cid rucire deśe </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> madhye vāpy agrataḥ sthite<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.10ab: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>durārūḍhe 'tivistīrṇe </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> bhṛgupātasamanvite<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.10cd: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>uparyadhaś ca sālena </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> mahatā pariveṣṭite<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.11ab: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>aśoṣyajaladurgāḍhye </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> garīyasi girau priye<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.11cd: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>vinirmitaṃ puraṃ yat tad </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> giridurgam itīritam<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.12ab: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>tat punaś cāṣṭadhā proktaṃ </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> devi bhadrādibhedataḥ<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.12cd: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>bhadraṃ caivātibhadraṃ ca </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> candraṃ caivārdhacandrakam<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.13ab: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>nābhaṃ caiva sunābhaṃ ca </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> ruciraṃ vardhamānakam</em></span><br /><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.13cd: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>yad vartulaṃ atisnigdham </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> unnataṃ sarvataḥ samam<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.14ab: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>bahuvāridarīyuktam </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> ekopalam agātmaje<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.14cd: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>tad bhadraṃ nāma durgaṃ syāt </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> tatkartā bhadram āsanam<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.15ab: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>samāruhya gajair bhadra</em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em>nāmakair anvitaḥ sadā<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.15cd: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>jitvā sapatnasaṃdohaṃ </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> mahīṃ pālayati dhruvam<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.16ab: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>yad durgam caturaśraṃ syād </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> āmulāgram agātmaje<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.16cd: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>atyunnataṃ suvistīrṇaṃ </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> jalagahvarasaṃyutam<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.17ab: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>tad etad atibhadraṃ syāt </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> tadīśo nṛpapuṅgavaḥ<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.17cd: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>sadāṣṭaiśvaryasampannaḥ </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> pālayed akhilaṃ jagat<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.18ab: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>mūlam ārabhya daṇḍābham </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> ante śirasi candravat<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.18cd: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>viśālaṃ bahutoyāḍhyam </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> agamyam amarair api<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.19ab: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>yad etac candradurgaṃ syāt </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> tatkartā pṛthivīpatiḥ<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.19cd: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>candravat sarvadā śānta</em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em>manāḥ pālayati prajāḥ<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.20ab: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>ardhacandrasamākāram </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> āmūlāgram agātmaje</em></span><br /><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.20cd: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>nātyunnataṃ nātihrasvaṃ </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> jalagahvaraśobhitam<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.21ab: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>tad etac candradurgaṃ syāt </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> tatkartā pṛthivīpatiḥ</em></span><br /><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.21cd: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>arīn vijitya samare </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> bhuvaṃ rakṣati līlayā<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.22ab: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>mūle kṛśaṃ śirasy agre </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> viśālaṃ kramavṛddhitaḥ<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.22cd: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>yat kañjakarṇikākāraṃ </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> tad durgaṃ nābham ucyate<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.23ab: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>taddurgasyādhipo rājā </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> padmanābha ivāniśam<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.23cd: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>vijitya samare śatrūn </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> dīrghāyuḥ syān na saṃśayaḥ<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.24ab: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>mūle sthūlaṃ kṛśaṃ tv agre </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> kramahānyā himādrije<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.24cd: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>yat tat sunābham ity uktaṃ </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> tadīśaḥ suciraṃ mahīm<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.25ab: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>pālayel līlayā devi </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> durgasyāsya prabhāvataḥ<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.25cd: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>mahīm ārabhya sopāna</em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em>paṅktivat kramavṛddhitaḥ<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.26ab: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>yad unnatam sutoyāḍhyaṃ </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> durgaṃ tad ruciraṃ bhavet<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.26cd: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>tannāyako bhaved rājñāṃ </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> sarveṣām api nāyakaḥ<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.27ab: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>yad durgaṃ maddalākāraṃ </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> vardhamānaṃ tad ucyate<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.27cd: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>tadīśvaro vrajed ṛddhiṃ </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> dhanadhānyaiḥ pade pade</em></span><br /><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.28ab: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>evam aṣṭavidhasyoktaṃ </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> giridurgasya lakṣaṇam<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_31.28cd: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>saṃkṣepāt tava suśroṇi </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> kim anyac chrotum icchasi<br /></em></span><br /><span style="color:#99e9b8;"><em>ityākāśabhairavākhye mahāśaivatantre sāmrājyalakṣmīpīṭhikāyām aṣṭavidhadurgasvarūpakathanaṃ nāma ekatriṃśaḥ paṭalaḥ ||</em></span><br /><br /><span style="color:#99e9b8;"><em>atha dvātriṃśaḥ paṭalaḥ<br /></em></span><br /><span style="color:#99e9b8;"><em>varjanīyagiridurgāṣṭakasvarūpakathanam</em></span><br /><br /><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_32.1ab: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>pārvatī—śiva śaṅkara sarvajña </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> lokanātha dayānidhe<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_32.1cd: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>durgāṇi varjanīyāni </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> yāni tāni vadādya me<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_32.2ab: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>śrīśivaḥ—atha durgāṇi vakṣyante </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> varjanīyāni rājabhiḥ<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_32.2cd: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>tānīha śṛṇu deveśi </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> sāvadhānena cetasā<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_32.3ab: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>sūcimukhaṃ naranibhaṃ </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> śūrpābhaṃ śakaṭākṛti<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_32.3cd: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>madhyakhaṇḍaṃ cātivakraṃ </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> daṇḍākāraṃ tathaiva ca<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_32.4ab: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>halākāraṃ nṛpatir </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> nivāsāya vivarjayet<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_32.4cd: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>sūcīmukhena durgeṇa </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> saṃgrāme vimukho bhavet<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_32.5ab: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>narākāreṇa durgeṇa </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> dhanalobhaparo bhavet</em></span><br /><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_32.5cd: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>śūrpākāreṇa durgeṇa </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> śauryahīnas tu jāyate<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_32.6ab: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>śakaṭābhena durgeṇa </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> pramādo jāyate sadā<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_32.6cd: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>madhyakhaṇḍena durgeṇa </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> sadā vyādhiyuto bhavet</em></span><br /><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_32.7ab: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>ativakreṇa durgeṇa </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> sadaiva maraṇaṃ bhavet</em></span><br /><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_32.7cd: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>daṇḍākāreṇa durgeṇa </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> nṛpo bhavati ninditaḥ<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_32.8ab: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>halākāreṇa durgeṇa </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> dhanahīnaḥ sadā bhavet<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_32.8cd: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>ity evaṃ varjanīyasya </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> giridurgāṣṭakasya ca<br /></em></span><span style="color:#837b7d;">SāṃLaPī_32.9ab: </span><span style="color:#99e9b8;"><em>svarūpaṃ ca phalaṃ prāpya </em></span> <span style="color:#837b7d;">&</span> <span style="color:#99e9b8;"><em> kathitaṃ te tadīśvaraḥ</em></span><br /><br /><span style="color:#99e9b8;"><em>ityākāśabhairavākhye mahāśaivatantre sāmrājyalakṣmīpīṭhikāyām varjanīygiridurgāṣṭakasvarūpanirūpaṇaṃ nāma dvātriṃśaḥ paṭalaḥ ||</em></span></span><br />sdvhttp://www.blogger.com/profile/03340238836863714813noreply@blogger.com0